یول‌پرس: مجتمع معدن مس سونگون به عنوان دومین قطب تولید کنسانتره مس بعد از مجتمع معدن مس سرچشمه کرمان می‌باشد که حدود ۴۰ درصد کنسانتره برای خوراک اولیه ذوب و تولید مس کاتدی را تامین می‌کند.
با یک حساب سرانگشتی میتوان به درآمد سالیانه مجتمع مس سونگون رسید؛ میزان تولید سالیانه کنسانتره مس این معدن نزدیک به ۱۵۰میلیون تن می‌باشد که توجه به قیمت جهانی آن با ۳۰۰۰ دلار برای هر تن، با احتساب در پول ملی این معدن سالیانه نزدیک به هزار و سیصد پنجاه میلیارد تومان (۱۳۵۰ میلیارد تومان) فقط از فروش کنسانتره خام درآمد دارد و اگر محصولات جانبی و کارخانه‌های تبدیلی در منطقه وجود داشت این مبلغ چندین برابر بیشتر میشد. حال اگر یک سوم این مبلغ را صرف پرداخت حق الزحمه کارکنان و خرید تجهیزات و قطعات مستهلک در معدن کنیم نزدیک به ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد خالص این معدن خواهد بود.
به نام آذربایجان به کام کرمان
با توجه به اینکه مجتمع معدن مس سونگون جزیی از شرکت ملی مس ایران بوده و باید بخشی از درآمد حاصل از آن سرمایه گذاری اولیه در رابطه با عملیات اکتشافی این مجتمع و همچنین سایر پروژه‌های در دست اجرای شرکت ملی مس ایران را توجیه نماید مقداری کمتری از این درآمد عاید منطقه می‌شود.
مدیرکل امور مالیاتی آذربایجان‌شرقی در سخنان دو روز پیش خود اشاره‌ای به درآمد مالیاتی از این معدن کرده و گفته‌است: عمده فعالیت شرکت مس سونگون در استان کرمان صورت می گیرد و تمام فعالیت‌های این مجتمع در آذربایجان شرقی هم مرتبط با صادرات است که معاف از مالیات بوده و مالیات پرداخت نمی‌شود. تنها درآمد حاصله از مس سونگون بابت عوارض پرداختی زیست محیطی است که رقم مصوب را از استان کرمان به آذربایجان شرقی پرداخت می‌کنند.
تلاش‌های بی‌نتیجه پس از مستقل‌شدن مجتمع معدن مس آذربایجان
سال‌ها پیش تلاش و هزینه‌های زیادی جهت اکتشاف مسجدداغی و هفت‌چشمه که جز فازهای توسعه مجتمع معدن مس سونگون بود، انجام گرفت اما بعد از مستقل شدن مجتمع معدن مس آذربایجان ناتمام و بدون نتیجه ماند و متاسفانه پرونده آنها بسته شد. از سوی دیگر با وجود صرف هزینه‌های هنگفت چند صد میلیاردی برای عملیات تسطیح و احداث سوله های کارخانه ذوب، این قسمت از پروژه نیز بعد از استقلال مجتمع معدن مس آذربایجان توجیه اقتصادی خود را از دست‌داده و عملا امروز به عنوان انبار ذخیره کنسانتره مورد استفاده قرار می‌گیرند. باید به این مسئله نیز اشاره شود که احداث بزرگراه خواجه – ورزقان در شرایط کنونی فقط هدفی برای تسریع در انتقال کنسانتره از مجتمع معدن مس سونگون به مجتمع ذوب و تولید شمش مس واقع در کرمان است و این مجتمع به عنوان تنها منبع درآمد شهرستان ورزقان هیچ اقدامی جهت اجرای پروژه‌های عمرانی، رفاهی و ایجاد شهرک‌های مسکونی و توسعه واحدهای کوچک صنعتی و زودبازده و … را انجام نداده است.
۳۵۰۰ کارگری که دغدغه بیکاری دارند
طبق سخنان اخیر مدیر مس آذربایجان هم اکنون نزدیک به ۳۵۰۰ نفر در این مجتمع مشغول بکار هستند ولی هم اکنون بسیاری از کارگران واحدهای تولیدی دغدغه بیکاری دارند و با چالش از دست دادن شغل خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند. از مسئولان دولتی انتظار می‌رود بررسی و حل مشکلات واحدهای تولیدی را سرلوحه کار خود قرار دهند و از یکی از مهم‌ترین راهکارهای رونق تولید داخلی یعنی برندسازی و حمایت از برندهای داخلی در برابر کالاهای وارداتی حمایت کنند. در حال‌حاضر ذخایر معدنی در مس سونگون به توسعه کارهای اکتشافی بستگی دارد و با یافتن ذخایر معدنی و کار بر روی ذخایر یافت‌نشده، امید است ذخایر مس سونگون افزایش چشمگیری یابد.
وجود چنین واحدی نه تنها منطقه ورزقان بلکه سبب توسعه اقتصادی آذربایجان نیز می‌شود و با سرمایه گذاری درست و توجه مسئولان، استفاده از روش‌های صحیح و علمی میتوان موجبات اشتغال جوانان و پیشرفت منطقه شد.
متاسفانه از آغاز بکار این معدن موجب آلودگی محیط زیست و اعتراضات مردم منطقه گردیده و از طرف دیگر با توجه به اتکای دولت فعلی و دولتهای آینده به درآمدهای مالیاتی، این منطقه از درآمدهای حاصل محروم گشته و دولت باید ملزم شود تمام مراحل و کارخانجات لازم را در این منطقه تاسیس کند نه در استان کرمان.
چنین اقداماتی در گرو اراده و خواست مدیران و نمایندگان منطقه است که متاسفانه اقدام شایسته و کافی در این خصوص انجام نشده و هنوز مردم منطقه در فقر و بیکاری به سر می‌برند که شایسته مردم چنین منطقه غنی نیست.
