محمدبن جریرطبری : دوُغوُم یئری 839 میلادی ایلدۀ مازندران ـ آمل ـ وفات یئری 933 میلادی ایلدۀ بغداد. طبری 16 جیلدلیک تاریخ طبری کیتابین 25 یاشیندا اوُلارکن یازماقا باشلییب ، علاؤ اوُلاراق چوُخ سایدا فلسفی ، تاریخی کیتابلارین موُئللیفی دیر.
موُئللیف یازدیقی تاریخ طبری کیتابینین 5 ینجی جیلدیندۀ 27 دفعۀ آذربایجان کلمۀ سی ؤ 21 دفعۀ توُرک کلمۀ سیندن آد آپاریب .
عمربن خطاب ایسلام قوُشوُنو سردارلارینین بیریندن سوُروُشوُرکی آذربایجان هاردا دیر ؤهانسی دیلدۀ دانیشیرلار؟
سردار عمرۀ جاوابدا آذربایجانین هاردان هارییا قئدر أراضی لری اوُلدوُقوُن شرح وئریر ؤ دئییر: اوُنلار توُرک دوُرلر ؤتوُرک دیلیندۀ دانیشیرلار.
چینگیزخان مغوُل : 1219 ؤ 1258 ینجی ایللرآراسیندا اوُچ مرحلۀ دۀ ایرانا هجوُم ائدیر، بوُ هجوُملاردا خوارزمی لردوُولتی ، ألموُت داغلاریندا اوُلان ایسماعیلییۀ فرقۀ سی ، بغداد دا اوُلان بوُیوُک عباسی لر خیلافتین آرادان قالدیریر.
آمما دیققتلیمسئلۀ بوُدور: طبری تاریخین یازماقا باشلادیقی 846 ینجی ایل اوُلدوُقدا ، آذربایجان عنوانی نین وار اوُلوُقو ایلۀ اوُ أراضی لردۀ توُرکلرین وار اوُلدوُقوُن صراحتلۀ اوُز تاریخ کیتابیدا قئید ائدیر.
چینگیزخان 355 ایل طبرینین یازدیقی تاریخ کیتابیندان سوُنرا هجوُما باشلییر ؤ أوولدۀ خوارزمیلری، ألموت داغلاریندا اوُلان ایسماعیلییۀ فرقۀ سین ؤ باغداد دا اوُلان عباسی لرخیلفتین آرادان قادیریر.
ایندی سوُرقو بوُردا دیر: بیرحالداکی چینگیزخان هجوُما باشلادیقی چاغدان مین ایللر قاباق آذربایجان آدلی بوُیوُک أراضیلر وارایدی ؤ همدۀ اوُ توُرپاقلاردا یاشییان خالقین آنا دیللری توُرک دیلی اوُلدوُقوُن صراحت لۀ قئید ائدیر.
آمما ریضاخان ایش باشینا گئتریلدیکدن سوُنرا ، اوُنوُن چئورۀ سین بوُروُموُش فارس راسیست لری اینگیلیس لرین حمایۀ سی ؤ گوُستریشلری ایلۀ یوُزایلۀ یاخین دیر کی آذربایجان خالقینین وارلیقین ، تاریخی آنا دیلین اینکار اتمئک هدفی ایلۀ آذربایجان توُرک دیلین اینکاراتمئکلۀ یاناشی ، گوُیا بوُ دیل مغوُللاردان بیزۀ قالمیشدی !؟ بوُ اوُیدوُروُجو ؤ منطیق سیز دوُشمانچیلیقلاری ایلۀ بیرلیکدۀ بوُگوُنۀ قئدر میلرلۀ مقالۀ لر ، کیتابلار، گوُلوُنج کنفرانسلارکئچیرسۀ لردۀ ، آمما قوُراشدیردیقلاری جئفنگیاتا تکجۀ بیرتعداد أطرافلاریندا اوُلان ایرقچی ؤ توُرک دوُشمانی اوُلان فارسلارین بئینینۀ آشیلییا بیلمیشلر. تاریخدن خبری اوُلمییانلاری کوُر آدلاندیرماق اوُلار
آذرخش ــ 6/ 2 / 2018
