تازهترین گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد که پنج میلیون و ۷۰۰ هزار خانوار ایرانی از ماهواره و ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار ایرانی از اینترنت استفاده میکنند.
گزارش "نتایج طرح آمارگیری برخورداری خانوارها و استفاده افراد از فناوری اطلاعات و ارتباطات" در سال گذشته نشان میدهد که از مجموع ۲۴ میلیون و ۳۰۰ هزار خانوار ایرانی بیش از ۸۸ درصد آنها (۲۱میلیون و ۴۴۰ هزار خانوار) به رادیو و بیشتر از ۹۹ درصد آنها به تلویزیون دسترسی داشتهاند. این یعنی تنها ۱۳۴ هزار خانوار ایرانی تلویزیون نداشتهاند.
در حالی که تلویزیون تقریبا در همه خانههای ایرانیان وجود دارد پنج میلیون و ۷۰۰ هزار خانوار ایرانی گفتهاند که از ماهواره استفاده میکنند. عمده استفاده کنندگان از ماهواره را خانوارهای شهری تشکیل میدهند ولی یک میلیون و ۱۷۰ هزار خانوار روستایی نیز از ماهواره استفاده میکنند.
شواهد نشان میدهد که در چند سال اخیر همزمان با افزایش شبکههای ماهوارهای فارسی زبان و کاهش سختگیریهای پلیس، استفاده از ماهواره بیشتر شده است.
آمار دقیقی از دیشهای ماهوارهای در دست نیست. برخی منابع میگویند نیمی از ایرانیان ماهواره دارند ولی گزارش مرکز آمار تقریبا نصف این رقم را تائید میکند.
علاوه بر استفاده از ماهواره، آمار تازه حاکی از استفاده یک میلیون و ۳۷۳ هزار خانوار ایرانی از تلویزیون اینترنتی است. تلویزیون در ایران در کنترل حکومت است و تلاشها برای راهاندازی تلویزیون غیر دولتی بی نتیجه مانده است، اما اخیرا تلاشهایی برای راه اندازی تلویزیون اینترنتی در دست انجام است که ظاهرا تلویزیون دولتی نیز در آن سهم دارد.
مرکز آمار ایران از چند سال پیش تهیه گزارشهای آماری در زمینه میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی را به طور جدی شروع کرده است. آمار تازه حاکی است که تقریبا نزدیک به ۹۹ درصد خانوارهای ایرانی به تلفن ثابت یا تلفن همراه یا هر دو دسترسی دارند. بنابر این آمار، بیشتر از ۸۸ درصد خانوارهای ایرانی به هر دو تلفن ثابت و همراه دسترسی دارند.
استفاده از رایانه تا این اندازه فراگیر نیست. بنابر آمار تازه، از بیشتر از ۲۴ میلیون خانوار ایرانی ۱۳میلیون و ۹۰۰ هزار خانوار (۵۷.۴ درصد) در محل سکونت خود رایانه دارند. از این تعداد، هشت میلیون و ۷۳۹ هزار خانوار رایانه معمولی دارند، چهار میلیون و ۱۱۱ هزار خانوار لپ تاپ و پنج میلیون و ۱۱۵ هزار خانوار تبلت دارند.
با این محاسبه ده میلیون و ۳۴۶ هزار خانوار ایرانی (۴۲.۶ درصد) رایانه ندارند.
گزارش تازه نشان میدهد که میزان دسترسی خانوارهای ایرانی به اینترنت در پنج سال گذشته به شدت افزایش یافته است. بنابر این گزارش، از مجموع بیش از ۲۴ میلیون خانوار ایرانی، حدود ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار، یعنی بیش از ۵۵ درصد به اینترنت دسترسی دارند و هشت میلیون خانوار نیز به اینترنت دسترسی ندارند.
مقایسه میزان دسترسی به تلفن، رایانه و اینترنت در پنج سال گذشته نشان میدهد که سرعت رشد استفاده از رایانه و دسترسی به اینترنت به سرعت افزایش یافته است.
در سال ۱۳۸۹ که کل خانوارهای ایرانی بیشتر از ۲۰ میلیون بود، ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار (۹۶ درصد) تلفن داشتند و این سهم در سال گذشته که خانوارهای ایرانی به بیش از ۲۴ میلیون رسیده تعداد دارندگان تلفن به ۲۳ میلیون و ۹۷۰ هزار خانوار (حدود ۹۹ درصد) رسیده است. در این میان دسترسی خانوارها به رایانه در سال ۱۳۸۹ تنها حدود ۳۵ درصد بود یعنی هفت میلیون و ۱۴۶ هزار خانوار به رایانه دسترسی داشتند که این رقم در سال گذشته تقریبا دو برابر شده و به ۱۳ میلیون و ۹۳۸ خانوار رسیده است یعنی بیشتر از ۵۷ درصد خانوارهای ایرانی به رایانه دسترسی دارند.
به تعبیر دقیق تر در سال ۱۳۸۹ کمی بیش از ۱۸ میلیون ایرانی از رایانه استفاده میکردند که این رقم در سال گذشته به حدود ۳۰ میلیون نفر رسیده است.
در سال ۱۳۸۹ تنها چهار میلیون و ۳۳۶ هزار خانوار ایرانی یعنی بیش از ۲۱ درصد به اینترنت دسترسی داشتند که این رقم در سال گذشته سه برابر شده است و به ۱۳ میلیون و ۴۷۹ خانوار رسیده است یعنی بیشتر از ۵۵ درصد ایرانیان به اینترنت دسترسی دارند.
تعداد کاربران اینترنت در سال گذشته ۳۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر اعلام شده است در حالی که جمعیت کاربران اینترنت در ایران در سال ۱۳۸۹ حدود ۱۱ میلیون نفر بود.
با این حال هنوز بیش از نیمی از ایرانیان از دسترسی به اینترنت محرومند.
در آمارهای تازه، ۲۱ میلیون ایرانی گفتهاند که حداقل یک بار در روز از اینترنت استفاده میکنند و چهار میلیون و ۴۰۰ هزار نفر نیز گفتهاند که حداقل یک بار در هفته از اینترنت استفاده میکنند. البته بیشتر از شش میلیون نفر نیز میزان استفاده خود را اعلام نکردهاند.
در گزارش مفصل مرکز آمار ایران علاوه بر ارائه جزئیات کاربران اینترنت در استانهای مختلف، میزان توانایی آنها در استفاده از رایانه نیز به تفصیل ارائه شده است.
در بخشی از این گزارش، مرکز آمار ایران دلایل عدم استفاده از اینترنت را نیز از شهروندان پرسیده، عدم شناخت اینترنت و نداشتن مهارت کافی در استفاده از آن، نگرانی از نبود امنیت و حریم خصوصی، اجازه نداشتن برای استفاده از اینترنت، بالا بودن هزینه استفاده از اینترنت و نبود محتوی مناسب و قابل استفاده از جمله مهمترین دلایل عدم استفاده شهروندان از اینترنت اعلام شده است.
از مجموع ۷۹ میلیون جمعیت ایران در سال گذشته، ۷۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر افراد بالای شش سال هستند که ۵۰ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر آنها مالک خط تلفن همراه هستند. از میان آنها ۳۸ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در شهرها و ۱۱ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در روستاها زندگی میکنند.
کاربران تلفن همراه در ایران البته بیشتر از این رقم است. به گونهای که بنابر آمار ۵۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر کاربر تلفن همراه هستتند.
مقایسه آماری نشان میدهد که کاربران تلفن همراه در سال ۱۳۸۹ بیش از ۳۷ میلیون نفر بوده است که این رقم در سال گذشته به بیش از ۵۶ میلیون نفر افزایش یافته است.
بنابر آمار، بیشتر از ۱۵ میلیون ایرانی بالای شش سال از تلفن همراه استفاده نمی کنند و ۷۰۰ هزار نفر گفتهاند که هنوز به سن مناسب برای استفاده از تلفن همراه نرسیدهاند، علاوه بر این بیشتر از هشت میلیون نفر به دلیل "ممانعت والدین" از این وسیله ارتباطی استفاده نمیکنند. دلایل دیگر عدم استفاده از این وسیله، عدم نیاز، بالا بودن قیمت تلفن همراه و هزینههای خدماتی آن بوده است.