ترکیه و انتخابات آن، مدلی نو از دموکراسی عصر جدید- اسماعیل جفرلی

چکیده

بهار 2023، در صدمین سال تاسیس جمهوریت انتخابات ریاست جمهوری و نمایندگان مجلس ملی ترکیه برگزار می‌شود که به نظر جمعی از صاحب نظران، عملا یکی از مهمتری انتخابات سرنوشت ساز برای قرن اخیر این کشور و در عین حال منطقه و جهان و خصوصاً جهان ترک می‌باشد. موضوعی که در اینجا ارائه می‌شود تلاش دارد شناختی از نیروها و قوای اجتماعی موجود ترکیه و تاثیر متقابل آنها با نیروها و قدرتهای خارجی را نشان دهد. در کنار این مسائل، ویژگیهای سیستم حاکمیت، پیشرفتهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ترکیه و دموکراسی نسبتاً پیشرفته همراه با نو آوری های آن، عملا این کشور را به صورت مدلی نو از دموکراسی و توسعه در قرن جدید در می‌آورد، نوشتۀ حاضر سعی دارد به گوشه هایی از این مسائل اشاره داشته باشد.

موضوعات اصلی مقاله: چکیده. مقدمه. 1-احزاب و آرایش نیروهای اجتماعی در ترکیه. 2-اشاره مختصر به خصوصیات فکری ائتلافها. 3-دغدغه فکری و سوالات اساسی رای دهندگان. 4-سوژه های تبلیغاتی دو ائتلاف جمهور و ائتلاف شش حزبی، نتیجه گیری. ماخذ.

کلمات کلیدی: حزب، آزادی مطبوعات، دموکراسی پارلمانی، دموکراسی ریاست جمهوری، آک.پارتی، م.ح.پ.، ب.ب.پ.، ی.ر.پ.، ج.ح.پ.، ای.پ.، ح.د.پ.، م.پ. اردوغان، قیلیجدار اوغلو، محرم اینجه، سینان اوْغان، فئتو (گولنچی ها)، لگبت، آنکت،

مقدمه

ترکیه پس از شکستهای بزرگ در جنگ جهانی اول با درایت آتاترک و پیروزی در جنگهای چاناق قلعه و جنگهای رهایی در 1923 بجای دولت عثمانی نشست، ترکیه با بیطرف ماندن در جنگ جهانی دوم توانست وزنه سیاسی خود را به نمایش گذارد و در سال 1952 پس از شرکت در جنگهای کره به عضویت پیمان نظامی ناتو در آمد. ترکیه با وارد شدن در این پیمان توانست از تهدیدات بلوک شرق و شوروی که مستقیما ترکیه را هدف قرار داده بودند نجات یابد و در عین حال توانست نزدیکی بیشتری با غرب، دموکراسی غربی و پیشرفتهای صنعتی کشاورزی و نظامی غرب بیابد.

از آنجاییکه دولت ترکیه در واقع وارث امپراتوری عثمانی بوده و پتانسیل زیادی برای تبدیل شدن به یک مدل دموکراسی و توسعه در میان جهان ترک و کشورهای اسلامی دارد لذا توسط دول غربی و بویژه بخش آنتی ترک و آنتی اسلامِ غرب، جهت کنترل شریانهای اقتصادی و سیاسی کشور دائما تحت نظر گرفته می‌شود، دول غربی همراه با غرب زده های داخل کشور، به بهانه تامین دموکراسی، با کودتاهای متعدد تلاش می‌کنند آن را کنترل نموده و در حدی نگه دارند که تحت فرمان باشد، کودتاهای 1960(27 ماییس)، 1971 (12 مارت)، 1980 (12 ائیلول)، 1997 (28 شوبات)، و نهایتا 1916 (15 تموز) ضربات بزرگی بود که با حمایت مستقیم استعمار غرب و توسط غربگرایان در داخل ترکیه به مردم ترکیه وارد می‌شد و جلو رشد فزاینده اقتصادی اجتماعی ترکیه را می‌گرفت. در کودتای آخری در 15 تموز 2016 که اعضا و رهبران دو حزب آک.پارتی و م.ح.پ. بطور قاطع در مقابل کودتاگران ایستادند ملت ترکیه به رهبری اردوغان و با ریختن به خیابانها توانستد جواب دندان شکنی به کودتاگران بدهند و بعد ازشکست کودتا بود که سرعت پیشرفتهای اقتصادی سیاسی ترکیه چندین برابر شده و شروع به نهادینه و تثبیت شدن نمودند و ترکیه به عنوان قدرت بزرگ منطقه‌ای خود را نشان داد. درحالیکه در آغاز جمهوریت با فشار غربیها ایاصوفیه به موزه تبدیل شده بود در این دوره علیرغم مخالف دول غربی و ج.ح.پ.، آرزوی دیرینه مردم، یعنی تبدیل ایاصوفیه به مسجد عملی گردید. تبدیل ایاصوفیه به مسجد در واقع تغییر اقتدار در ترکیه از حالت اتحاد تسلیم گرایانه به غرب، به سمت اتخاذ رویه ملی و شریک برابر در مقابل دول غربی بود. بعد از شکست کودتای 2016، در سیاست خارجی نیز تغییرات مثبت و بزرگی رخ داد، ترکیه کمک بزرگی در حفظ حاکمیت و پیشرفتهای صنعتی نظامی مردم آذربایجان، لیبی، قطر، سومالی، جهان ترک، افغانستان و پاکستان و غیره نمود. با شکست کودتا در ترکیه، پروژه های درازمدت آمریکا جهت جنگ افروزی در خاورمیانه با شکست بزرگی مواجه شد، اوباما و هیلاری کلینتون در انتخابات 2016 با شکست سنگین، جایشان را به ترامپ با سیاستهای متعارض با دموکراتها دادند و جهان از مسیر تک قطبی تغییر جهت داده به مسیرِ جهان چند قطبی وارد شد. چالش های جدید وارد زندگی مردم و بویژه جهان ترک و مسلمان گردید.

▪ شکی نیست که در زمینه نحوه اعمال حکومت در جامعه، دموکراسی از نوع جدید آن بزرگترین اکتشاف بشر در طول تاریخ خود است. حداقل معیار برای وجود دموکراسی در یک کشور دو اصل اساسی می‌باشد: 1-وجود احزابی که افراد بطور آزادانه حق انتخاب کردن و انتخاب شدن در آنها را داشته و مصونیت سیاسی آنها در قانون اساسی قید شده باشد. 2-وجود مطبوعات و تریبونهای آزاد برای آحاد ملت و احزاب. البته معیارهایی مثل انتخابات، بدون وجود احزاب آزاد برای اعلام وجود دموکراسی در یک کشور، چیزی جز فریبکاری نبوده و معمولا بدترین دیکتاتوریها نیز در اینگونه کشورها با انتخابات انتصابی برقرار است.

چنانچه حداقل معیار دموکراسی در مورد احزاب و مطبوعات آزاد را در نظر بگیریم می‌توان گفت ترکیه بیشترین و درازمدت‌ترین دموکراسی را در میان کشورهای اسلامی و جهان ترک را صاحب می‌باشد. و از این نظر می‌تواند الگویی برای دیگر کشورها باشد.

دموکراسی اشکال گونانی از حاکمیت را ارائه داده است سیستم پارلمنتر (پارلمانی) و سیستم ریاست جمهوری از مهمترین آنهاست، ترکیه از سال 1923 به بعد با سیستم پارلمانی اداره می‌شد، با توجه به مجموعه مشکلاتی که این سیستم در جامعه ترکیه داشت، در سال 2017 در رفراندُمی مردم به برقراری دموکراسی از نوع سیستم ریاست جمهوری رای مثبت دادند که در 2018 به اجرا درآمد. در این سیستم رئیس جمهور با رای مستقیم مردم برای دوره 5 ساله انتخاب می‌شود و قدرت اجرایی بیشتری دارد. جهت کنترل هر نوع دیکتاتوری، مادّه‌ای مبنی بر امکان عزل همزمان توسط هر کدام از منتخبین یعنی رئیس جمهور، و مجلس نمایندگان، در قانون اساسی گنجانده شده است که ضامن بقای عادلانه سیستم می‌باشد.

انتخابات 14 می ‌2023‌ (24 اردیبهشت 1402)در واقع انتخابات 13-مین ریاست جمهوری و 28-مین نمایندگان مجلس ملی ترکیۀ جدید می باشد. با توجه به سیستم جدید دومین انتخابات ریاست جمهوری و نمایندگان مجلس ملی ترکیه، برگزار می‌شود. ذیلاً آرایش نیروهای اجتماعی و تقابل و تعامل آنها با قوای خارجی و سیاستهای منطقه‌ای و جهانی آنها مورد اشاره و بررسی قرار می‌گیرد.

1-احزاب و آرایش نیروهای اجتماعی در ترکیه

با توجه به وجود دموکراسی نسبتا خوب در ترکیه، نیروهای موجود اجتماعی اصلی را می‌توان بوضوح در احزابی که در اطراف کاندیداهای ریاست جمهوری گرد آمده‌اند ملاحظه نمود.

تعداد کاندیداهای واجد شرایط ریاست جمهوری که مورد تایید شورای عالی انتخابات ترکیه (یوکسک سئچیم قوُرولو) قرار گرفته 4 نفر شامل (اردوغان، قیلیجدار اوغلو، محرم اینجه، سینان اوْغان) می‌باشند. در انتخابات می‌2023، تعداد 36 حزب مستقل شرکت دارند، ولی احزاب مؤثر از نظر تعداد رای، آنهایی هستند که در اطراف چهار کاندیدای ریاست جمهوری جمع شده اند.

● ائتلافهای موجود به شرح زیر هستند:

الف-ائتلاف جمهور ویا اتفاق جمهور (جمهور اتفاقی):

▪ مهمترین احزاب ائتلاف جمهور، حزب عدالت و توسعه (آک پارتی)، حزب حرکت ملی («ملّیتچی حرکت پارتیسی» ویا م.ح.پ.)، حزب اتحاد بزرگ (بؤیوک بیرلیک پارتیسی ویا ب.ب.پ) است. این ائتلاف با پیوستن حزب رفاه جدید (یئنیدن رفاه پارتیسی ویا ی.ر.پ. جدا شده از حزب سعادت)، و حزب چپگرای د.س.پ. (حزب دمکرات چپ ویا دموکرات سول پارتی تاسیس شده توسط بوٌلنت ائجئویت)، تقویت شد. حزب خداپار نیز اعلام نموده که کاندیدای ریاست جمهوری معرفی نخواهد کرد و از کاندیدایی اردوغان حمایت می‌کند.

البته ائتلاف جمهور، بطور ضمنی و خصوصا در مورد ریاست جمهوری، تمایل حمایت از طرف احزاب چپ دیگر مثل حزب وطن (به رهبری دوغو پرینجک)، و احزاب با گرایشات راست مثل حزب مام میهن (آنا وطن پارتیسی)، و حزب راه درست (دوغرو یول پارتیسی منسوب به تانسو چیللر)، را دارد .

▪ حزب عدالت و توسعه و اردوغان: کاندیدای ائتلاف جمهور، رجب طیب اردوغان می‌باشد او متولد 1954 استانبول است، در 1994 به شهرداری استانبول انتخاب گردید، در 1997 در شهر سییرت (siirt) بدلیل خواندن شعری دستگیر و چهارماه در زندان ماند، در این زمان با ممنوع شدن حزب فضیلت، اعضای آن، دو گروه شدند سنّتی ها حزب سعادت را تاسیس کردند و طرفداران تجدّدگرا و تغییر، منجمله اردوغان، در 2001 حزب عدالت و توسعه (عدالت «adalet» و قالخینما پارتیسی: آ.ک.پ) را بنا نهادند و اردوغان به ریاست حزب انتخاب شد، در سال 2002 با شرکت در انتخابات سراسری ترکیه، این حزب بالاترین رای را بدست آورد. از آن زمان تا کنون در تمامی انتخابات به عنوان حزب اول ترکیه برنده شده و حکومت ترکیه را در دست دارد. در طی 20 سال گذشته بزرگترین پروژه های تاریخ ترکیه توسط این حزب به اجرا رفت، صنایع و کشاورزی کشور رشد قابل ملاحظه‌ای یافت، صادرات از 60-70 میلیارد دلار به بیش از 250 میلیارد دلار در سال رسید، صنایع نظامی که 80-90 درصد وابسته به خارج بوده در حال حاضر تا 80 درصد به تولیدات ملی و داخلی تکیه کرده و صادرات مهمی را به خود اختصاص داده است، در این دوره تفکر ملی، رشد قابل توجهی یافته در حالیکه قبلا ترکیه در مقابله با گروههای تروریست مختلف هر روز با خبر شهید بیدار می‌شد اما در حال حاضر عملا تروریستها را در داخل کشور مقهور نموده و ترویستهایی را که از طرف غرب در خارج از کشور بویژه در عراق و سوریه حمایت می‌شوند، با تمام اقتدار سرکوب می نماید.

▪ حزب حرکت ملی حزب دوم ائتلاف جمهور می‌باشد که در سال 1969 توسط ملی گرای ترک آلپ آرسلان تورکئش تاسیس گردید. ایشان در ارتش مشغول بکار شد، به عنوان یک نظامی در کودتای 1960 شرکت داشته و جزء رهبران کودتاگر محسوب می‌شد ولی خیلی زود با آنها اختلاف عقیده پیدا کرد، نامه اعتراضی او نسبت به محاکمه رهبران سیاسی کشور عدنان مندرس و همراهان او، همان سال در روزنامه «ملی یول» چاپ شد.

تفکر سیاسی تورکئش را در دفاعیه‌ای که در یکی از محاکمات داده (1944) می‌توان دید، ایشان به قاضی می‌گوید: «من یک ملّیگرای ترک هستم ولی برعکسِ نظر بعضی مدعی ها نژادپرست نیستم. Türk milliyetçisiyim, fakat iddia edildiği gibi ırkçı değilim».

ایشان تا سال 1997 ریاست حزب حرکت ملی را به عهده داشت، بعد از فوت ایشان در این سال، دولت باغچه‌لی به ریاست حزب انتخاب گردید.

ب-ائتلاف 6 حزبی ویا ائتلاف ملت (ملت اتفاقی ویا «آلتیلی ماسا»):

این ائتلاف با تجمع 6 حزب بر سر یک میز تشکیل یافت. حزب جمهوری خلق (ج.ح.پ.) و حزب عالی (اییی پارتی ویا ای.پ.) از احزاب اصلی ائتلاف ملت بوده و بقیه احزاب محتملا بیشتر از یک درصد رای را صاحب نیستند. با حمایت ضمنی ائتلاف کار و آزادی و حزب اصلی آن، ح.د.پ. از قیلیجدار اوغلو، ائتلاف شش تایی نیز عملا به ائتلاف هفت تایی تبدیل شده است. می‌توان گفت هدایت کنندگان اصلی ائتلاف 6 حزبی و ائتلاف کار و آزادی، دو حزب ج.ح.پ. و ح.د.پ. می‌باشند و بقیه احزابی پیرو بوده، و جهت کسب مشروعیت اجتماعی ائتلاف، تحت حمایت این دو حزب قرار گرفته‌اند و بجز حزب ای.پ. که آن نیز بعد از جدا شدن از ائتلاف و پیوستن مجدد به آن، بشدت دچار کاهش محبوبیت شده، بقیه بیشتر از یک درصد رای در جامعه ندارند. قابل ذکر است وقتی حزب ای.پ. در نتیجه اختلاف برای انتخاب کاندیدای ریاست جمهوری با بقیه احزاب ائتلاف دچار اختلاف گردیده میز 6 تایی را ترک کرد، اعلام نمود که این میز، یک میز قمار و حیله و فشار (کومپاس) می‌باشد و آزادی فکر و عمل در این ائتلاف بجز قیلیجدار اوغلو برای بقیه وجود ندارد در سه روزی که این جدایی اتفاق افتاد انواع تهدید ها و تحقیرها از طرف طرفداران ج.ح.پ. علیه ای.پ. بعمل آمد و بقولی با داخل شدن مراکز قدرت خارج از ائتلاف، رهبر حزب خانم آکشِنِر، مجبور به بازگشت به سر میز قمار شد. آکشنر خود در این مورد چنین گفت: «در عرض سه روز به اندازه 30 سال به تحقیر و توهین معروض ماندیم. ما را بین مرگ و تب قرار دادند تا به تب راضی شویم»

چنانچه کناره گیری سه روزه آکشنر از میز 6 تایی را با کناره گیری چند روزه فاتح اربکان مسئول حزب رفاه نو در مذاکره با آک.پارتی را در نظر بگیریم می‌بینیم برعکس ج.ح.پ. و آکشنر، در مورد فاتح اربکان هیچ گونه تهدید و توهینی در کار نبوده است.

با تمامی این مسائل باید به این نکته اشاره نمود که خانم آکشنر و ج.ح.پ. هیچوقت از مادرانی که در مقابل بنای ح.د.پ. در دیاربکر بست نشسته اند و رهایی اولادهایشان که از طریق ح.د.پ به پ.ک.ک. پیوسته اند را می‌خواهند، دیدن نکردند، به عبارت دیگر آنها علیرغم اینکه بعضاً خود را ملّیگرا محسوب می‌کنند همیشه بین خود و تفکرات ملّیگرای ضد ترور فاصله گذاشته اند.

▪ ائتلاف کار و آزادی (امک و اؤزگورلوک اتفاقی) ویا اتفاق ح.د.پ.:

بدنه این ائتلاف در واقع حزب ح.د.پ. بوده و احزاب دیگری که در این ائتلاف هستند بطور صوری در این ائتلاف حضور دارند و مجموع رای آنها حتی به یک درصد نمی رسد، در واقع ح.د.پ. برای تبلیغ مشروعیت خود و دموکراتیک جلوه دادن خود، آنها را در این ائتلاف جمع کرده است.

این گروه عملاً زیر شاخه‌ای از ائتلاف 6 حزبی می‌باشد، آنها برای ریاست جمهوری کاندیدایی معرفی نکرده‌اند و از قیلیجدار اوغلو حمایت می‌کنند. ح.د.پ. در واقع نمایندگان سیاسی گروههای پ.ک.ک. و پ.ی.د. و پژاک در داخل ترکیه می‌باشد، چنانچه رهبران ح.د.پ. می‌گویند تنها تکیه‌گاهشان گروههای پ.ی.د. و پ.ک.ک. می‌باشد. این حزب برنامه های تبلیغاتی خود را بر مبنای دستورات این گروهها و دشمنی با بقیه بنا نهاده است (به ترکی: بوُیورتقالیق سیاستی)، احمد تورک از رهبران حزب می‌گوید: «هیچ کُردی حق ندارد به احزاب منسوب به اقتدار رای دهد»، او با چنین حرفهای دستوری، در واقع کردها را تهدید و تحقیر می‌کند و کین و دشمنی را در جامعه می‌گستراند.

نحوه تاسیس ح.ی.پ.: در کتاب «سرچشمه ترور، مانیفست آنتی تروریسم» چنین می نویسد: «عبدالله اؤجالان با عقیده مارکسیست لنینیستی، به قصد ایجاد اتحاد بین گروههای تروریستی [در مناطق کردنشین ترکیه] در 27 نوامبر 1978 در بخش لیجه دیاربکر (کنگره اول) اعلامیه تاسیس پارتی کارگران کردستان (پ.ک.ک.) داد، [او مبارزه مسلحانه با دولت ترکیه، روش ترور و کشتار نظامیان، ماموران دولتی، آموزش و پرورش، بهداشت و کارکنان بخشهای عمرانی را به عنوان شیوه مبارزه انتخاب نموده] و بر این اساس ترور در شهرها را گسترش داد، از آنجاییکه در کشور ترکیه انتخابات آزاد برای تشکیل هر نوع حزب و انتخاب کردن و انتخاب شدن برای مجلس و شوراهای محلی وجود دارد بدین سبب این گروه به عنوان یک گروه ضد دموکراسی، یک گروه تروریست اعلام شد، بویژه اینکه اینگونه گروههای مارکسیست لنینیست به تبعیت از تفکر شوروی ها هیچگونه اعتقادی به انتخابات دموکراتیک ندارند و می دانند که در چنین انتخاباتی امکان پیروز شدن در مقابل گروههای دیگر را ندارند لذا مجبوراً به ترور روی می آورند.در نتیجه عملیات ترور این گروه بیش از 40 هزار نفر نظامی ترکیه جان خود را ازدست داده اند، این گروه مانع اصلی در رشد و توسعه منطقه کردنشین جنوب شرق ترکیه است، از طرفی گروه پ.ک.ک. خونریزترین گروه ترور بوده و دیکتاتوری مطلق پرولتاریا در داخل گروه برقرار بوده بر مبنای اطلاعات مختلف بویژه با توجه به اشارات اعلامی از طرف سردمدار گروه (اؤجالان)، حداقل 15 هزار نفر انفاذ درون گروهی اتفاق افتاده است.»

در 1990 ح.ئ.پ. (خالقین امک پارتیسی) به عنوان حزب سیاسی کردها تشکیل میشود، این حزب بدلیل داشتن ارتباط ارگانیک با گروه ترور پ.ک.ک. سه سال بعد منحل می شود و بجای آن حئدئپ (hedep خالقین دئموکراسی پارتیسی) ایجاد می شود. این حزب نیز بدلیل تبدیل آن به آشیانه تروریستها منحل می گردد، این گروه با انتقال به دئحاپ (dehap دئمکراتیک خالق پارتیسی) و سپس ب.د.پ. (bdp باریش و دئموکراسی پارتیسی)، نهایتا در 2013 حزب ح.د.پ. (hdp خالقلارین دئموکراتیک پارتیسی) را تاسیس کردند. در این میان طرح دولت برای آشتی و عفو عمومی گروههای شدت و ترور در جنوب شرق ترکیه به اجرا در آمد ولی با تشبثات همین گروههای بظاهر سیاسی به شکست انجامید و گروه پ.ک.ک. حاضر نشد سلاح ها را زمین بگذارد. در این دوره دمیرتاش گرداننده این حزب با حمایت از پ.ک.ک. در حوادث خندق و اشغال مسلحانه بعضی شهرکها در مرز عراق توسط گروه پ.ک.ک. و تحریک مردم و کشته شدن دهها تن از مردم و نظامیان، دستگیر شد. بطور کلی نمایندگان بخش سیاسی گروههای شدت و ترور در داخل کشور و مجلس، یعنی ح.د.پ. بشدت از طرف پ.ک.ک. و کشورهای استعماری اروپایی و آمریکا حمایت می گردند. این حزب خود را نماینده کردها نشان می دهد البته کردهای زیادی هستند که به آک.پارتی رای می دهند. این حزب با تبلیغات گسترده ای که توسط حامیانش راه انداخته بودند قبلا رای شیعیان جعفری و علوی را نیز به خود اختصاص داده بود، آما آنها نیز خطر موجود را حس کرده اند و انتظار می رود رای عمومی حزب که در حد 10 درصد بود بسیار پایینتر بیاید.

▪ قیلیجدار اوغلو و ج.ح.پ.

کاندیدای ریاست جمهوری اتفاق ملت و ح.د.پ، کمال قیلیجدار اوغلو، متولد 1948 روستای باللیجا در شهر تونجَلی می‌باشد، هرچند او را به علویان منتسب می‌کنند ولی او سکولار و بی‌توجه به این تفکرات است. بویژه در گذشته با آنکه علویان بکرات از کمکهای اردوغان و آک.پارتی بهره مند شده‌اند ولی هیچوقت کمکی از ج.ح.پ. ندیده‌اند. قیلیجدار اوغلو پس از بازنشستگی در سال 1999 از طریق د.س.پ. (دموکرات سول پارتی به رهبری بوٌلنت ائجئویت) وارد عالم سیاست شده و سپس وارد ج.ح.پ. و در سال 2002 نماینده مجلس شد، در سال 2010 در نتیجه توطئه کاست که گویا توسط گروه گولنچی ها چیده شده بود بجای دنیز بایکال به ریاست حزب ج.ح.پ. انتخاب گردید.

ج-ائتلاف آتا با کاندیدایی سینان اوغان:

این ائتلاف توسط حزب ظفر، حزب عدالت، حزب کشورم (اوٌلکَم)، حزب اتفاق ترکیه تشکیل یافته است. پیش بینی بعضی آنکت ها درصد رای این ائتلاف را در حد 2-3 درصد نشان می‌دهد.

کاندیدای این اتفاق، سینان اوْغان، متولد 1967 شهر ایغدیر، در 2011 از طرف م.ح.پ. نماینده مجلس می‌شود در 2017 بدلیل تکروی هایش از حزب اخراج می‌شود، در سال 2023 از طرف اتفاق آتا و با اخذ بیش از یکصدهزار امضا، کاندیدای ریاست جمهوری شد.

د-حزب مملکت به کاندیدایی محرم اینجه:

محرم اینجه متولد 1964 یالوْوا، از طرف حزب ج.ح.پ. چهار دوره در این شهر نماینده مجلس می‌شود در 2018 کاندیدای ریاست جمهوری حزب ج.ح.پ. می‌گردد که 30 درصد رای می‌آورد، در 2021 از ج.ح.پ. جدا شده حزب مملکت را ایجاد می‌کند.

این حزب بنا به قول موسس حزب، آقای محرم اینجه بدین سبب از ج.ح.پ. جدا شده که ج.ح.پ با تمایل به اتحاد با گروه هوادار ترور یعنی ح.د.پ.، و بی تفاوت شدن به تحقیرکنندگان به آتاترک عملا از تفکر ملی ترکیه فاصله گرفته است. در عین حال اینجه، در دفاع از حق حاکمیت آذربایجان بر خاک خود، ودر دفاع از منافع ترکیه در دریای مدیترانه (ماوی وطن)، لیبی، سوریه و عراق، و در مورد صنایع سنگین نظامی و پروژه های بزرگ، موضعی نزدیک به موضع حکومت فعلی ترکیه را دارد.

پیش بینی مهم در مورد این حزب چنین است، چنانچه حزب مملکت تا انتخابات 2023 به نفع قیلیجدار اوغلو کنار رفته و به نوعی به ج.ح.پ. بپیوندد در واقع به عمر سیاسی خود خاتمه خواهد داد، ولی اگر بطور مستقل در انتخابات شرکت کرده و از حد نصاب (باراژ) 7 درصدی عبور کرده، و بتواند نمایندگانی به مجلس بفرستد نقش مهمی در آینده سیاسی کشور و خصوصا در داخل ج.ح.پ. بازی خواهد کرد. آنکت ها میزان رای این حزب را 3-7 درصد پیش بینی می‌کنند.

2-اشاره مختصر به خصوصیات فکری ائتلافها

▪ در حال حاضر ائتلاف جمهور و ائتلاف ملت (ائتلاف 6 حزبی) از قویترین ائتلاف‌های موجود احزاب ترکیه میباشند. اردوغان و قیلیجدار اوغلو کاندیدای ریاست جمهوری این دو ائتلاف هستند.

توضیح قابل قید در مورد این ائتلافها اینست که آیا اتحاد بر اساس اصول (به ترکی: ایلکه) انجام شده ویا براساس منفعت کوتاه مدت و موقت. می‌توان گفت ائتلاف جمهور بیشتر بر اساس اصول تفکر ملی (به ترکی: ملّی گؤروش ویا ملّی دوشونجه) بنا شده ولی ائتلاف ملت که عموما به «گروه غیرمشابه ها» (به ترکی: بنزه‌مزلر گروپو) معروف هستند تنها چیزی که آنها را به همدیگر پیوند می‌دهد دشمنی با اردوغان می‌باشد و هیچ اصل مشترک دیگری ندارند، آنها بعضاً برقراری مجدد سیستم پارلمانی تقویت شده را نیز تبلیغ می‌کنند ولی جدیتی در کار نیست چنانچه در دو سال گذشته علیرغم برگزاری جلسات مشترک نتوانستند پروژه ملی مشترکی را ارائه دهند وبطور دائم در کشمکش با همدیگر هستند.

▪ از نظر اجتماعی و سوسیولوژیک، گرایشات ملی در احزاب چپ ترکیه، تقریبا به خاموشی گراییده، احزاب چپ در ظاهر به گروههای لیبرال جهانی ولی در عمل یا به گروههای شدت و ترور گراییده‌اند ویا به حامیان آنها تبدیل شده‌اند، ح.د.پ. که در واقع نماینده سیاسی گروه مارکسیست لنینیست پ.ک.ک. در داخل کشور می‌باشد، از چپ بودن، فقط خصوصیت شدت و تجزیه طلبی و آرمان تاسیس سرزمینهای بزرگ وعد شده در تورات، و تشکیل کردستان بزرگ مارکسیست لنینیستی بر مبنای اتحاد قبیله‌ای سنتی و تحت حمایت امپریالیستهای آمریکایی و اروپایی و روسی را دارند.

ج.ح.پ نیز که خود را از احزاب سوسیالیست اروپایی میداند تمام برنامه هایش در تبعیت از برنامه های آمریکا و اروپا، در حمایت از گروههای شدت طلب فئتو (گولنچی ها) و ح.د.پ. می‌باشد.

▪ چنانچه اشاره شد مهمترین احزاب ائتلاف جمهور، آک.پارتی، م.ح.پ. بوده و با پیوستن حزب رفاه جدید (ی.ر.پ.) تقویت شده است، این احزاب عموماً محافظه کار، ملّیگرا و متمایل به حرکت راست اجتماعی محسوب می‌شوند. البته تعدادی از احزاب چپ نیز بطور غیرمستقیم آنها را حمایت می‌کنند.

3-دغدغه فکری و سوالات اساسی رای دهندگان

در انتخابت ترکیه سوالات اساسی روز برای رای دهندگان و مردم، میتواند شامل مسائل و مشکلاتی مثل بحران اقتصادی اجتماعی، کنترل قیمتهای کالاها مصرفی، کنترل تورم، مسائل سیاسی، شدت و ترور باشد و اینکه چه کسی میتواند آنها را حل کند اردوغان یا قیلیجدار اوغلو؟

▪ مقایسه سیستم پارلمنتر که در گذشته وجود داشته با یک دوره سیستم ریاست جمهوری جدید، بوضوح چگونگی حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی را مشخص می‎کند، سوال اینستکه وقتی در سیستم پارلمنتر، حکومت بیش از دو-سه سال دوام نمی‌آورده و با انواع اختلافات احزاب از هم می‌پاشید، این سیستم چگونه می‌توانست استقرار و آرامش سیاسی لازم را برای حل مشکلات درازمدت اقتصادی اجتماعی بوجود آورد؟ اما سیستم ریاست جمهوری جدید با استقرار بیشتری که ایجاد می‌کند می‌تواند راه حل‌های بهتر و درازمدت تری را ارائه نماید. در همین دوره کوتاه 5 ساله، مهار تورم و ارز در چنین وضعیت بحرانی جهانی، مدیریت بسیار بهتر بحران کرونا در مقایسه با کشورهای اروپایی، رشد چند برابری تولیدات و صادرات، تامین مطمئنتر انرژی گاز و نفت، و حل بحرانهای خارجی مثل بحران قره‌باغ، لیبی، سوریه و جلوگیری از ایجاد دولت ترور در جنوب ترکیه، میانجیگری در مسائلی مثل جنگ روس-اوکراین و موضوع غلات صادره از اوکراین و روسیه در حال جنگ به اقصی نقاط جهان، نمونه‌ای از موفقیتهایی است که اردوغان در دوره 5 سال گذشته بدست آورده است. در حالیکه برای رهبران سیستم پارلمانی گذشته چنین موفقیتهایی قابل تصور نبود.

▪ در حالیکه مشکل ترور در حد 90 درصد توسط اردوغان حل شده، آیا قیلیجدار اوغلو می‌تواند این وضعیت را حفظ نماید؟ در این زمینه سوال و پرسشهای زیادی وجود دارد.

پُر واضح است که قیلیجدار اوغلو، بعضی از این مسائل، خصوصا ترور را به هیچوجه قادر به حلش نخواهد بود، زیرا متحد اصلی ج.ح.پ. یعنی ح.د.پ. خط قرمزش اتمام هر گونه عملیات ضد ترور، و عقب نشینی از مقرهای ترور در سوریه و عراق می‌باشد. در یکی دو سال گذشته برای اینکه ج.ح.پ. و ائتلاف 6 تایی، ح.د.پ. را از خود نرنجانند حتی از آوردن نام آتاترک در جلسات ابا داشته اند، جرات نمی کردند به پ.ی.د. و پ.ک.ک. گروه ترور بگویند، و جهت ملاحظه ح.د.پ.، عملا ج.ح.پ. در جلساتش پرچم ترکیه را نیز از میزش حذف می‌کرد.

▪ ائتلاف در توجیه علت همبستگی با گروههای طرفدار ترور چنین مطرح می‌کنند که ح.دپ. یک حزب قانونی و برابر با دیگر احزاب می‌باشد، و هیچ مانعی برای ائتلاف وجود ندارد. اما چرا ائتلاف ملت به طور علنی آنها را به سر میز احزاب ۶ تایی دعوت نمی‌کنند؟ زیرا آنها و همچنین مردم می‌دانند که ح.دپ. در عمل یک حزب طرفدار ترور و شدت و تخریب است، و هدفش ایجاد دولت ترور در خاکهای عراق، سوریه، ایران و ترکیه می‌باشد چنانچه رهبران آنها می‌گویند: «ما پشتمان را به ی.پ.گ تکیه داده‌ایم، ما مجسمه آپو را خواهیم ساخت، ما هدفمان ایجاد سرزمین موعود یهودیان در اطراف دجله و فرات می‌باشد».

▪ مردم به هر حزبی در واقع با عمل و حرف امروزش رای می‌دهند نه فقط بر اساس گذشته آنها.

ائتلاف 6 تایی می‌گویند چرا حزب خداپار به ائتلاف جمهور پیوسته آنها قبلا گروه ترور بودند، در حالیکه خداپار ده سال پیش از گروه ترور حزب‌الله جدا شده و تمام کارهای تروریستی آنها را رد می‌کند. و نمی توان در حال حاضر به خداپار گروه ترور گفت، اما در حال حاضر ح.د.پ. از گروههای ترور قویا حمایت می‌کند و حتی در بلدیه‌هایی که در اختیار داشت ماشین آلات بلدیه را در اختیار پ.ک.ک. قرار میداد تا خندق کنده و در مقابل اردوی کشور به کشتار دست بزنند.

▪ در ارتباط با ح.دپ. و خداپار این را نیز باید اضافه نمود که خداپار اگر می‌گوید بجای کلمه ترک باید ترکیه گفته شود در حال حاضر هیچگونه نقشی در تنظیم بیاننامه ها و سیاستهای مدیریتی ائتلاف جمهور ندارد، در حالیکه ح.د.پ. توانسته تمامی اصولِ بیاننامه 11 ماده‌ای خود را در بیاننامه های ائتلاف 6 تایی وارد نماید. یعنی ج.ح.پ. بقایش به حمایت ح.د.پ. بستگی دارد، در حالیکه در مورد خداپار چنین ادعایی جایی نخواهد داشت. اینگونه حوادث است که سوال اساسی برای مردم بوجود می‌آورد که چرا ائتلاف 6 تایی با ح.د.پ. وصلت می‌کند؟ البته خیلی ها نمی دانند که ج.ح.پ. بدون رای های ح.د.پ. هیچگونه شانس موفقیت و بدست آوردن اقتدار ندارد.

▪ در عین حال قیلیجدار اوغلو مشکلات ناشی از ترور گولن را نیز نمی‌تواند حل نماید زیرا گولنچی ها با توطئه‌ای که با کاسِت برای رهبر قبلی ج.ح.پ. دنیز بایکال چیدند قیلیجدار اوغلو را سرکار آوردند و گولنچی‌ها تمامی‌سر نخهای این خیمه شب‌بازیه را در دستان خود دارند، این حزب پر از طرفداران مخفی و آشکار فتح‌الله گولن بوده، چنانچه حزب در تبلیغات خود نیز قول آزادی مثلاً مغدوران گولنچی را می‌دهد که در جریان کودتای 15 تموز 2016 دستگیر شده اند.

▪ در تاریخ 6 فوریه 2023 دو زلزله بزرگ و مخرب جنوب ترکیه را لرزاند این زلزله که بزرگترین فلاکت قرن نامیده می‌شود صدها هزار خانه، محل کار، جاده و سیستمهای ارتباطی تجاری کشور را در بیش از 11 شهر جنوب کشور تخریب نمود. و بیش از 50000 نفر کشته شد.

زلزله خصوصا در چند روز ابتدایی فرصت و امید زیادی در گروه اتفاق ملت، بوجود آورده بود، آنها فکر میکردند با بزرگنمایی آثار مخرب و رنج ناشی از زلزله، و استفاده از نارضایتی مردم زلزله‌زده، خواهند توانست اتفاق جمهور را به عدام توانایی در مدیریت کشور متهم کرده، آنها را مسبب اصلی ساخت غیرصحیحِ بناها و تخریب آنها و مسبب کشته شدن زلزله زدگان نشان دهند و موفقیت‌های بدست آمده در 20 سال گذشته را در پروژه‌های بزرگ صنایع نظامی، غیر نظامی، کشاورزی، انرژی، صادرات، استخدام و مسائل بهداشت و غیره را کوچک نشان داده و اعتبار آنها را از بین خواهند برد.

اما خیلی زود مشخص گردید، 98 درصد ساختمانهایی که قبل از سال 2000 یعنی قبل از روی کار آمدن آک. پارتی، ساخته شده اند تخریب گردیده اند. ویا در حاتای که چندین دوره بلدیه در اختیار ج.ح.پ. بوده بیشترین تخریب بوجود آمده است. اما50 درصد بناهایی که توسط افراد بعد از سال 2000 ساخته شده بودند سالم مانده بودند و بویژه بناهای ساخت موسسه توْکی هیچکدام خراب نشده بودند. و باز مشخص گردید که در بین سازنده‌های ساختمانهای تخریب شده از طرفاران کلیه احزاب و خصوصا از ج.ح.پ. نیز بوده است، لذا مشکل فقط از افراد سازنده نبوده بلکه بیشتر ناشی از نقائص قوانین ساخت و نظارت بوده است، و در عین حال، اجتناب ناپذیری تخریبهای ناشی از بزرگی دو زلزله 7.7 و 7.6 ریشتری ششم فوریه که بزرگترین فلاکت قرن محسوب میشد نباید نادیده گرفته شود.

اما برای مردم، خود زلزله و تخریب ناشی از آن فقط در دو سه روز اول نوعی اغتشاش فکری ایجاد کرد و خیلی سریع جایش را به این داد که برخورد با این ضررها و تخریبات توسط مسئولین دولتی چگونه است و چه کسی می‌تواند این مشکلات را حل نماید، سابقۀ سیستم پارلمانی احزاب ائتلافی گذشته تجربۀ روشنی جلو چشمان مردم می‌گذاشت که کسی به جز سیستم ریاست جمهوری جدید و ائتلاف جمهور، توانایی حل این مشکلات را ندارند.

▪ موضوع لگبت:

لگبت ویا همجنسگرایان به گروههایی گفته می‌شود که ازدواج افراد همجنس را مجاز می‌شمارند، غرب به شدت حامی به رسمیت شناخته شدن چنین گروههایی به عنوان عنصری از واحدهای جامعه می‌باشد غربیها با تبلیغاتی و سرمایه گذاری هنگفت توانستند در سال 2012 قراداد استانبول را با امضای اکثر کشورهای غربی و ترکیه به راه بیندازند، در این قراداد به بهانه آزادی فردی، آزادی همجنسگرایی نیز مورد تاکید قرار می‌گردد. استعمار با چنین طرفندهایی در واقع می‌خواهد آحاد مردم را اَتمیزه نموده و با ایجاد بی بند و باری، انسجام خانواده و ملّیگرایی را از هم پاشانده و کشورها را در مقابل سیستم کاپیتالیستی بی دفاع نماید. ترکیه به رهبری اردوغان با تشخیص مضرات آن در سال 2021 از این قرارداد کنار کشید، از آن زمان تا کنون مورد هجوم شدید غربیها قرار گرفته و اردوغان به دیکتاتور و تک فرد بودن متهم می‌گردد.

موضوع لگبت موضوع مهمی برای جامعه اسلامی ترکیه است، ائتلاف ملت به سرکردگی ج.ح.پ. و ح.د.پ. که به مقدار افراطی غرب گرا و سکولار می‌باشد برای جلب نظر غرب نسبت بخود همیشه از شیوه زندگی اجتماعی از نوع لگبت دفاع نموده است، و قول داده اند در صورت پیروزی دوباره به این قراداد باز گردند. سوال اساسی مردم اینست که چرا ج.ح.پ. و ح.د.پ. می خواهند چنین سیستم زندگی را به جامعه اسلامی ترکیه تحمیل نمایند؟ آیا ج.ح.پ. و ح.د.پ. را می توان نمایندگان فرهنگ ملی و اسلامی مردم تُرک و کرد دانست؟ در جامعه اسلامی ترکیه تعداد قابل ملاحظه ای به این سوال جواب مثبت نخواهند داد.

4-سوژه های تبلیغاتی دو ائتلاف جمهور و ائتلاف شش حزبی

● سوژه اصلی تبلیغاتی ائتلاف 6 حزبی، اینست که نشان دهند اردوغان یک دیکتاتور است و بصورت تک آدم و فردی، جامعه را اداره می‌کند. البته در آغاز کار اردوغان، ج.ح.پ. همیشه می‌خواست این ترس و واهمه را در بین مردم ایجاد کند که اگر به اردوغان رای بدهید، تمام آزادی‌های فردی و حزبی از بین خواهد رفت و همه زنان مجبور به گذاشتن روسری بر سرشان خواهند بود و زندگی سنتی اسلامی در جامعه حاکم خواهد شد. اما با گذشت 20 سال از حاکمیتِ آک.پارتی نه تنها هیچکدام از آزادیهای اجتماعی از بین نرفته بلکه گسترش نیز یافته و بسیاری از محدودیتهایی که در دوران حاکمیت فکری ج.ح.پ. بر جامعه تحمیل میشد از میان برداشته شده است. با دیدن این وضعیت، در حال حاضر تنها چیزی که در دستان ائتلاف شش تایی باقی مانده اینست که بگویند او دیکتاتور و تک آدم در حکومت است، در حالیکه با گسترش دموکراسی در داخل حزب آک.پارتی، این حزب عملا به یکی از بزرگترین احزاب تاریخ ترکیه تبدیل شده و بیش از 11 میلیون عضو جذب نموده است. این درحالی است که قیلیجدار اوغلو هر روز تسویه‌های حزبی را در مورد بالاترین مقام هایی که در داخل حزب از آتاترک حمایت کرده و به سیاستها غیرملی انتقاد می‌کنند اعمال می‌کند، اعضای این حزب کمی در حدود یک میلیون و سیصد هزار نفر می‌باشد. تعداد اعضای م.ح.پ. و ای.پ. هر کدام حدود نیم میلیون نفر می‌باشد. در بین بقیه 4-5 حزب کمی بیش یکصد و بقیه زیر یکصد هزار عضو دارند.

چنانچه در ادامه اشاره می‌شود در حالیکه اتفاق جمهور با تلاش خود می‌خواهد ترکیه را در میان ۱۰ کشور صنعتی جهان قرار دهد، در مقابل ائتلاف شش حزبی تمامی‌سوژه‌هایش را حول و حوش ایجاد کینه و انتقام علیه اردوغان و هواداران و تفکر ملی او و تخریب پیشرفتهای دوران حکومت او متمرکز کرده است، و هیچ پروژه عملی برای بهبود وضعیت معیشتی مردم ارائه نمی‌دهند و در واقع نمی‌توانند بدهند و فقط ادعا دارند اگر ما بر سر کار بیاییم پروژه‌های اردوغان یعنی فرودگاه استانبول، کارخانه اتومبیل ملی را تعطیل می‌کنیم پول پیمانکاران پروژه‌های بزرگ اردوغان را قطع خواهیم نمود در حالیکه چنین ادعاهایی خلاف قوانین حقوقی کشور می‌باشد. باز ادعا دارند که صنایع نظامی را که برای از بین بردن تروریستها است و همچنین نیروگاههای اتمی احداث شده را از بین می‌بریم، آنها از یک طرف در جهت منافع کشورهای غربی حرکت می کنند و چشم امیدشان بر حمایت مالی و غیرمالی آنها می‌باشد و عملا بر بایدن تکیه دارند که می‌گوید ما در ترکیه با کمک دوستانمان (یعنی ائتلاف 7 تایی و پ.ی.د و پ.ک.ک.)، ائتلاف جمهور را از تخت به زیر خواهیم آورد.

و باز می‌توان گفت که ائتلاف 6 تایی همراه با ح.د.پ. تمام دغدغه فکریشان و اهدافشان در مخالفت با اردوغان، در این راستا می‌باشد که همنوا با غرب، نگذارند اردوغان و اتفاق جمهور به آذربایجان و لیبی و قطر و سومالی و پاکستان و غیره کمک کنند و یا نگذارند که اردوغان در عراق و سوریه تجزیه آنها و ایجاد دولت ترور را مانع شود، غرب می‌خواهد این کشورها در مقابل دشمنانی که از طرف آنها حمایت می‌شوند تنها مانده و راه تسلیم و تبعیت را برگزینند.

● سوژه‌های تبلیغاتی ائتلاف جمهور بسیار گسترده است.

▪ پروژه‌های بزرگی مثل ساخت بزرگترین فرودگاه اروپا در استانبول، ایجاد پلهای معلق بزرگ بر روی تنگه مرمره، ترنهای سریع السیر، فرودگاههای مجهز در سراسر ترکیه، و ساخت اتوموبیل ملی از نوع الکتریکی توْگ، ساخت تی بی ام (دستگاه حفر تونل)، ساخت کشتی هواپیمابر آنادولو، راه اندازی کشتی های نظامی و سیسمیک و سونداژ، ایجاد تونلها و جاده‌های ارتباطی دو بانده در سراسر کشور از نمونه کارهای دوران حاکمیت اردوغان می‌باشد.

▪ در دوره اردوغان سهم تولیدات داخلی در صنایع نظامی پیشرفته از 20 درصد به 80 درصد رسید.

▪ درآمد سالیانه سرانه در ترکیه از 2000 دلار به حدود 10000 دلار رسیده است.

▪ مجموع صادرات و واردات از 60-70 میلیارد دلار به بیش از 500 میلیارد دلار در سال رسیده است.

▪ در حالیکه در سال 2000 ترکیه از ساخت تفنگ عاجز بوده وبه عبارتی مانع از ساخت آن می‌شدند در حال حاضر پیشرفته ترین ایها و سیها (انواع پهباد) را ساخته و با موفقیت در قره باغ و لیبی و اوکراین و دیگر مناطق آزمایش کرده و به کشورهای مختلف منجمله کشورهای اروپایی و آمریکا صادر کرده میلیاردها دلار ارز وارد کشور می‌کند و در عین حال پیشرفته‌ترین هلیکوپترهای آتاک، تانک آلتای، هواپیماهای آموزشی جنگی حُرکوُش و قیزیل آلما، موشک‌های سوپر سونیک و کشتی‌های تجاری و جنگی پیشرفته بدون سرنشین را ساخته و در حال صادرات و تکمیل کردن آنها می‌باشد.

▪ ترکیه در حال ساخت 4 راکتور اتمی می‌باشد که یکی در بهار امسال و بقیه نیز در سالهای آتی به بهره برداری می‌رسد که می‌توانند 10 درصد برق مصرفی ترکیه را تامین نمایند و این موفقیت بزرگی برای این کشور می‌باشد و در عین ترکیه به یکی از بزرگترین کشورهای سازنده تجهیزات تولید انرژی بادی و انرژی خورشیدی تبدیل شده که سبب افزایش سهم انرژی تولید داخلی کشور شده است.

نتیجه گیری

● حزب جمهور خلق یعنی ج.ح.پ. چنان در مقابل ح.د.پ. به درماندگی و دریوزگی افتاده که، در دیدار انتخاباتی با آنها به عوض اینکه خواسته‌هایش را مطرح نماید و در مورد قطع ارتباط این حزب با گروههای ترور و محکومیت شدت و محکومیت کشتار بیش از 15000 مامور دولتی و شهروند عادی کشور و کشتار بیش از 40000 نفر نظامی‌توسط پ.ک.ک.را سوال نماید، فقط خواسته‌های ح.د.پ. را در مورد ایجاد مشروعیت سیاسی برای گروههای ترور، تسلیم خاک کشور و خودمختاری برای این گروهها، توقف هر گونه عملیات علیه این گروهها، و آزادی تروریستهای دستگیر شده بعد از انتخابات، و باز کفیل شناختن حامیان غرب گروههای ترور توسط ائتلاف 6 تایی را گوش داده و بطور ضمنی قبول می‌نماید، و البته چنانچه ذکر گردید عملا تمامی‌خواسته‌های قید شده در بیاننامه 11 مادّه‌ای ح.د.پ. قبلا در بیاننامه مشترک ائتلاف شش تایی آورده شده است و ذاتا بدین سبب اجازه دیدار قیلیجدار اوغلو با اعضای این حزب داده شد.

● چنانچه به خبرهایی که از داخل ج.ح.پ. می‌رسد نگاه کنیم، این نتیجه گیری بیراه نخواهد بود که بدلیل تبلیغات بیش از حد در مورد اهمیت این حزب، عملا تمامی رقیبان و مخالفان تفکرات آتاترک، در این حزب سرمایه گذاری نموده و در آن لانه کرده اند. از گولنچی ها (فئتو) گرفته تا طرفداران تروریستهای تحت حمایت غرب و افراد ضد آتاترک، و از واله‌های لگبت گرفته تا متجاوزین به عنف، نمایندگانی ریز و درشت در این حزب دارند. گروههای ح.د.پ. و پ.ک.ک. طرفداران پروپا قرصی مثل قافتانجی و غیره در داخل حزب دارند، چنانچه اشاره شد از مفاد اصلی بیاننامه ائتلاف 6 تایی این ماده است که تاکید میکند به محض پیروزی در انتخابات، مغدوران فئتو را آزاد خواهند نمود. آنها در مناقشه قره باغ، با زبان ارمنی ها، در مناقشه سوریه با زبان گروههای ترور، در مورد لیبی و منطقه منحصر مدیترانه (ماوی وطن) با زبانان یونانیها... صحبت می‌کنند و بجای ترکیه آنها را مدافعه می‌کنند.

از شگفتیهای استاندارد دوگانه رسانه های غربی اینست با آنکه ج.ح.پ، ح.د.پ. و فئتو از شدت و ترور حمایت کرده و در داخل احزاب خود شدیدترین کنترل ها و تسویه ها را علیه منتقدین انجام داده و حتی انفاذ می‌کنند، اما غرب این گروهها را دموکراتیک، ولی احزاب آک.پارتی و م.ح.پ و حاکمیت اردوغان را که چنین دموکراسی برای موافقان و مخالفان ایجاد کرده‌اند را دیکتاتور نشان می‌دهند. در این وضعیت اگر ترکیه به دست گروههای ضد دموکراتیکی مثل ج.ح.پ. و ح.د.پ. و ای.پ. امانت داده شود چه مصیبتهایی در انتظار ملت ترک خواهد بود.

▪ بطور کلی ج.ح.پ. پایه‌های تبلیغاتی حزبی خود را بر این مبنا پیش می‌برد که چون حزب را آتاترک بنا نهاده لذا تنها وارث آتاترک می‌باشد، اما از یک طرف می بینند که بدلیل نبودن مقبولیت کافی حزب در بین مردم، امکان بدست آوردن اقتدار از طریق انتخابات ممکن نخواهد بود، و از طرف دیگر تکرار ادعاهای تخیلی در داشتن میسیون مدرنیستی و تجدّدگرایی، سبب شده آنها خود به این حرفهای واهی باور کنند ولی با دیدن اینکه اینکار غیرممکن خواهد بود لذا دچار اغتشاش فکری و عملی می گردند، و عملاً این تفکرات غیر واقعی و غلط، حزب را، به یک مجموعه باندهای مافیایی غربی و همدست گروههای ترور و شدت تحت امر غرب تبدیل نموده است.

در حال حاضر تقریبا بیشتر احزاب ترکیه راه و روش و گفته های آتاترک را برای خود به عنوان اولگو قرار داده‌اند و خصوصا احزاب ملّیگرایی مثل م.ح.پ. ویا احزاب چپ مثل د.س.پ. خود را پیروان اصلی او می‌دانند. و حتی احزابی مثل آک.پارتی نیز حداکثر احترام و توجه را به آتاترک دارند ولی ج.ح.پ. با تبلیغات یکجانبه می‌خواهد کلیه این احزاب را مخالف آتاترک قلمداد نموده و خوانش انحرافی خود از آتاترک را تنها خوانش درست نشان دهد.

با توجه به مجموعه اعمالی که ج.ح.پ. در دوره های اخیر از خود نشان داده بجرات می‌توان گفت که بیشترین ضرر و زیان به افکار و آمال و میراث آتاترک از طریق همین حزب می‌رسد و شاید هم دشمنان ملت ترک چنین کاری را مؤثرترین روش برای صدمه زدن به آمال آتاترک می‌دانند و تلاش می‌کنند بیشترین نفوذ را در حجره های تشکیلاتی این حزب داشته باشند. به عبارت دیگر، چنانچه کنترلی در مورد تنزیه افکار اعضای گرداننده حزب از تفکرات ترورخواهانه و غربگرایانه افراطی و ضد ملّیگرایی صورت نگیرد این حزب عملا به عنوان نماینده افراطی ترین و مارژینال ترین گروهها در خواهد آمد.

▪ مطمئنا آتاترک شخصیتی افسانه‌ای در تاریخ ترک می‌باشد او توانست سیر قهقرایی را که از قرن نوزدهم گریبانگیر جهان ترک شده بود را متوقف نماید و در عین حال نیز هیچوقت قصد و هدف نژادگرایی نداشته است و حتی حرف معروف او در مدح ترکان نیز که می‌گوید «خوشبخت کسی که می‌گوید ترکم» یک عبارت فرهنگی می‌باشد زیرا اگر می‌خواست عبارت را نژاد گرایانه بگوید باید می‌گفت «خوشبخت کسی که ترک می‌باشد»، ولی ذهن داهی او بسیار هومانیستی عمل نموده است.

▪ بعد از جنگهای رهایی سالهای 1920-1922، دول اروپایی مجبور می‌شوند قرارداد سئور را حذف و با ترکیۀ آتاترک در لوزان گردهم بیایند و قراداد جدید را توافق کنند. آتاترک گروهی را به ریاست عصمت اینؤنو به لوْزان می‌فرستد، اینؤنو دارای تفکرات غربگرایانه غالبی بود و بدین سبب بیشتر مورد توجه غرب بود اما ملزم بود مفاد مذاکرات را قبل از تبدیل به قراداد، به آتاترک تلگراف کند و تایید بگیرد. بعد از مذاکرات زیاد، به آتاترک تلگراف می‌زند که غرب خواسته ها و خاک زیادی و منجمله جزایر مدیترانه را می‌طلبد، چه باید کرد؟

آتاترک هم که می‌دانست علیرغم پیروزی ترکیه در جبهه های جنگ علیه دول غربی و یونان، مشکلات و کمبودهای اقتصادی نظامی سنگینی گریبانگیر کشور هست، جواب می‌دهد: «می توانی خواسته های آنها را در حد امکان قبول کنی ولی در دو مورد هیچ تعویضی جایز نخواهد بود، اول مرزهای مشخص که تحت حاکمیت مستقل ترکیه باشد و دوم ارتشی مستقل که بجز از ملت و رهبران ملت از هیچ کس دیگری دستور نمی گیرد.» غرب نیز که در این موارد نیز خواسته هایی داشت بخاطر خسته بودن ارتش خود، به اخذ و غصب جزایر مدیترانه اکتفا نموده و توافق را می‌پذیرد. در این واقعه و بعد از آن نیز اینؤنو همیشه نظرات نسبتا متقابل و مخالف با آتاترک داشت.

آتاترک در 1923 گروههای مدافع آنادولو ورومئلی را تحت نام «فرقه خلق» گرد می‌آورد که در سال 1931به حزب جمهوری خلق «ج.ح.پ.»تغییر نام می‌دهد. در این حزب آتاترک و اینؤنو تقریبا دو قطب مثبت و منفی را تشکیل می‌دادند ولی به دلیل شخصیت کاریزماتیک آتاترک، اینؤنو و افکار او به هیچوجه قابلیت نمایش نداشت، بعد از وفات ایشان در سال 1938، گروه اینؤنو فرصت ویژه‌ای را پیدا می‌کنند، آنها برعکس تفکرات آتاترک، در جهت تضعیف فرهنگ سنتی و ملّی و ملّیگرایی، دیگر عناصر «کمالیسم» (مدرنیته دستوری)، «سکولاریسم»، و «غربگرایی»، را با تفسیر به رای تقویت می‌کنند. اینؤنو سالهای سال حاکمیت تک حزبی ج.ح.پ. را در ترکیه اعمال نمود، دموکراسی چند حزبی در نتیجه درخواستهای مصرّ مردم، در ترکیه برقرار گردید.

این واقعه بدین جهت ذکر شد که در حال حاضر نیز اگر ج.ح.پ. را ترکیبی از طرفداران آتاترک و اینؤنو در نظر بگیریم در قطب مثبت طرفداران بسیار کم آتاترک قرار گرفته ولی در قطب منفی طرفداران اینؤنو با استفاده غیرصحیح از نام آتاترک حاکم بوده و فرمان می‌رانند و حزب را به یک حزب دیکتاتوری سکولار با تفکرات ضددینی و غربگرایی تسلیم‌گرایانه و جهان‌وطنی تبدیل نموده‌اند.

● تحلیلگرانی که به تفکرات ملّی گرایش دارند، چنین موضوعی را به میان می‌گذارند که، با توجه به مجموع حوادث پیش آمده و همچنین نتایج بعضی از آنکت ها (آمارگیریهای نمونه ای)، ائتلاف ملت را نسبت به شکست در انتخابات به فکر فرو برده است. آنها برای بهم زدن این روند ممکن است به هر کاری دست بزنند، روزی می‌گویند که اقتدار در صندوقها دست خواهد برد (در حالیکه تمامی احزاب اصلی در سر صندوقها نماینده دارند)، روزی میگویند حاکمیت جهت تقلب در انتخابات تظاهرات تخریبی براه خواهد اندخت ولی خود، گروههای مارژینال و افراطی و طرفدار ترور را به تظاهرات و اعتراض وتخریب تشویق می‌کنند تا بدین وسیله حاکمیت را به قانون شکنی متهم نمایند. بدین سبب گروههای ملی مجبور هستند به انواع تله و حیله هایی که توسط این گروههای مخالف 6-7 تایی و تحت حمایت سوْروس (حامی مالی انقلابات مخملی در جهان) و دیگر موسسات غرب، حداکثر دقت را داشته باشند و در دام آنها نیفتند. بطور کلی فرصت طلبی سیاسی در میان مخالفین اردوغان گسترش باور نکردنی دارد. به عنوان نمونه در این انتخابات، کانال خبرتورک (heberturk) تبلیغات تلویزیونی اش را بر مبنای طرفداری از ائتلاف ملت بنا نهاده، در برنامه‌ای که توسط جم کوچوک (متمایل به اردوغان)، و سئویلای ییلمان (طرفدار ائتلاف ملت) ترتیب داده بود هر زمان که سئویلای صحبت میکرد صدایش بوضوح پخش می‌شد ولی وقتی جم حرف می‌زد هرچند در ابتدا صدایش واضح بود ولی صدای او را چنان کم و مبهم می‌کردند که قابل شنیدن نبود ویا موقع صحبت همزمان سئویلای و جم تنها صدای سئویلای قابل شنیدن بود. (2023/3/31,17.30)

نگاهی سریع به کانالهای تلویزیونی نشان می دهد دهها کانال غربگرا و طرفدار لگبت، از کانال فوْکس با اسپانسوری سوْروس گرفته تا دیگر کانالهایی متمایل به غرب، شبانه روز به نفع قیلیجدار اوغلو تبلیغ می‌کنند. اما در مقایسه تعداد کانالهایی بیطرف ویا متمایل به اتفاق جمهور کمتر است.

● شرکتها و روزنامه های طرفدار ائتلاف ملت، یورو نیوز، روزنامه سؤزجو، یئنیچاغ، بطور قطع پیروزی قیلیجدار اوغلو را با 60 درصد آرا اعلام می‌کنند، اما با توجه به انتخابات گذشته اعتمادی به این آمارها نیست. آنکت های بیطرف و نظرات افرادی مثل هاکان بایراکچی، سنجار، و فرهاد مورات نشان می‌دهد رای افراد بی طرف در انتخابت تاثیر تعیین کننده خواهد بود، مجموعه جمع بندیها در این مورد نشان می‌دهد میزان رای اردوغان 52-53 درصد، قیلیجدار اوغلو 45-48 درصد می‌باشد، از رای های ائتلاف جمهور حدودا 39-42 درصد به آک. پارتی، 7-9 درصد به م.ح.پ.، و 3-5 درصد به بقیه احزاب این ائتلاف تعلق دارند. از رای های ائتلاف ملت، 22-24 درصد به ج.ح.پ.، 6-7 درصد به ای.پ.، 6- 10 درصد به ح.د.پ.، 3-5 درصد به حزب مملکت، و مابقی به بقیه احزاب و ائتلاف ها تعلق دارند.

● تحلیل گران ملّیگرا اعتقاد دارند این انتخابات، انتخابات اردوغان و باخچالی نیست بلکه انتخابات عصر جدید ترکیه خواهد بود. اؤندر آغساکال مسئول حزب د.س.پ می گوید این انتخابات عملا روز تسویه حساب دول امپریالیستی با دولت ملی ترکیه می باشد.

مشابه آنچه در 2016 رخ دارد با پیروزی اتفاق جمهور در این انتخابات حوادث و تغییرات بزرگی در منطقه و جهان روی خواهد داد. در جنگ روس-اوکراین یک قدم به صلح نزدیکتر می‌شویم. پیشرفت‌های مردم آذربایجان، لیبی، قطر، سومالی و دیگر کشورهای افریقایی تثبیت گردیده و آرامشی نسبی می‌یابند، مشابه اوباما، آقای بایدن و دموکراتها با ظاهری آراسته و دموکراسی خواه ولی در ذات خود با تمامی جنگ طلبی‌های پنهان و آشکارشان، در انتخابات 2024 آمریکا شکست خواهند خورد، ایجاد دولت ترور در خاورمیانه برای کنترل مسلمین و چپاول انرژی و ذخایر مادی و معنوی آنها به شکست می‌انجامد. قدرت‌های غربی دست از موضع ضدیت با ملی گراهای ترکیه و جهان ترک برداشته و با آنها وارد مذاکرات دوجانبه شده و همکاری برابر (قازان-قازان) را شروع می‌کنند.

با شکست پروژه‌های دموکرات‌های آمریکا در حمایت از گروههای ترور پ.ی.د. . پ.ک.ک.، سرنوشت این گروهها مشابه گروه گولن شده و فقط گاه بیگاهی در غرب نمایشاتی خواهند داد، و عملا سرمایه گذاری 30-40 ساله غرب در تروریزه کردن خاورمیانه و تضعیف پیشرفتهای زیر بنایی کشورهای اسلامی، به باد رفته و با شکست استراتژیک روبرو خواهند شد.

به احتمال یقین با پیروزی قاطع احزاب ائتلاف جمهور در مجلس، تغییرات مثبتی در قانون اساسی ترکیه در جهت حذف گروههای طرفدار ترور در ترکیه و تثبیت دراز مدت موقعیت احزاب ملی انجام می‌شود و قوانینی در جهت نهادینه نمودن و پایدار نمودن، پیشرفتهای بزرگ مستقل صنعتی، نظامی، ملی و منطقه‌ای به تصویب می‌رسد.

شکی نیست در هر حالت ترکیه و انتخابات آن مدلی نو از دموکراسی قرن جدید خواهد بود و مطمئنا اولگویی مناسب برای جهان اسلام و خصوصا جهان ترک خواهد بود.

ماخذ: سخنان افراد در میزگردها: ایلکَر یوٌجل (آیدینلیق قازئته‌سی یؤنَتمه‌نی)، مروه شبنم، اکرم قیزیلباش (تقویم قازئته‌سی یازاری)، امین پازارچی (آکشام قازئته‌سی یازاری)، د. محمد یالچین ییلماز، د. شوُآی (şuay) نیلهان آچیکآلین، پر.بنیامین بئزچی، عثمان دییادین، گوٌنگؤز یاووزآسلان، پر.جمال زئهیر، پر.چاغری ارهان، آونی اؤزگورئل، پر.سلیمان سیفی اؤگون، نئدرئت ائرسانئل، د. هوُلکی جئویزاوغلو، جوْشکون باشبوُغ، حکمت گنج، پر. یاشار حاجی صالح اوغلو (یئنی یوزیل یونیوئرسیته سی رئکتوْرو)، ندیم شئنئر (حرّیت قازئته‌سی یازاری)، هیلمی داشدئمیر، یوسوف اوْزان دئمیر و مرات شاهین (آکیت تیوی سونوجوسو)، علی احسان قاراحسن اوغلو، کنعان آلپای، کاظم دالکیران، رمضان آککیر، شابان سئوینج (بیزیم تیوی یؤنَتم‌نی، دئنیز زئیرک (سؤزجو قازئته‌سی یازاری)، مصطفی کارت اوغلو، د. ائرای گوٌجلوٌئر، فرهاد مورات (آنکئت آراشدیرماجیسی)، یوسوف آلاباردا، مورات ییلماز...

مقاله و کتاب: سرچشمه ترور از بایاتلی. آذربایجانچیلیق و دموکراسی. مقاله ائشجینسللیک...

(اسماعیل جفرلی 1402، 8/4/2023