گونئی آذربایجان اویانیش حرکاتی، هر اجتماعی حرکت کیمی، تکاملی بیر حرکت دیر. تکاملی بیر حرکت دئمک جانلی بیر وارلیغین اؤز ایچیندن قاینایان، اؤز ایچ گوجلرینین بیری بیری ایله اویوم، قیوام و انسجام ایچینده بؤیویوب گلیشمه سی سونوجو او وارلیغین بوتونلوگونون بؤیویوب گلیشمه سی دئمکدیر. بیر آغاجین، بیر حیوانین یاخود بیر انسانین کیچیکلیکدن بؤیومه پروسه سینه دیققت ائدرسک، اونون بؤیومه سینده اورگانلارینین و ایچ اورگانلارینین بیری بیری ایله اویوم و انسجام ایچینده بؤیومه سی گریگنی گؤره بیلریک. بیر آغاجین قول بوتاغی بؤیودوگونه قارشین گؤوده سی ضعیف قالارسا، او ضیف گؤوده قول بوتاغین آغیریلیغی آلتیندا سینار. گؤوده سی و قول بوتاغینین گلیشمه سینه قارشین کؤکو یئترلی قدر گلیشمز ایسه، توپراقدا یئترلی قدر درینلشمز ایسه، کیچیک بیر یئل اسدیگینده آغاجی کؤکوندن سؤکر. آغاجین کؤکونون ، گؤوده سی نین، قول بوتاغینین و یاپراقلارینین بیری بیری ایله اویوملو و انسجاملی گلیشمه سی اونون یاشایابیلمه سی اوچون اؤن شرطدیر.
آنلایابیلدیگیم قدر بوگونکو گونئی آذربایجان حرکتی هله لیک دؤللوک (جنین لیک) دؤنمینی یاشاماقدادیر. گونئی آذربایجان و یا بوتون آذربایجان اؤزونو دؤلت اعلان ائده بیلجگی گون آناسیندان دوغاجاق. بوردا بیر پارا اوخویانلارین منه "ایرانچی، ایرانی آنا، آذربایجان حرکتینی اونون رحمینده بیر دؤل اولاراق گؤرن" دامغاسینی یاپیشدیرماماقلاری اوچون قید ائتملیم کی گونئی آذربایجان اویانیش حرکاتینی آنجاق تکاملی حرکتینده کی دؤنم اولاراق بیر دؤل ایله قارشیلاشدیریرام. بو قارشیلاشدیرماغین ایرانی آنا، گونئی آذربایجان اویانیش حرکاتینی دؤل گؤرمگه یورماق چوخ یئرسیزدیر. بیر دؤلون توپراق دونیایا آیاق قویدوقدان سونرا وارلیغینا دوام ائده بیلمه سی اوچون دؤللوک دؤنمینده بللی بیر گلیشیم و تکامل سوره سینی قیواملی و انسجاملی شکیلده کئچیرتملی دیر. دؤلون اورگانلارینین هامیسی بیری بیری ایله اویوملو و انسجاملی شکیلده گلیشمه لی دیر. بو اورگانلار آراسیندا گرکلی اولان ارتباطلار قورولمالی دیر. بیر دؤلون، مثال اولارق، آغ جیگرلری دؤللوک دؤنمی اولان دوققوز آی ایچینده یئترلی قدر گلمیشمه میش ایسه آناسیندان دوغدوغو گون یئترلی قدر اکسیژن آلابیلمه دیگی اوچون اؤلر. یاشایابیلمز. بؤیرکلری یئترلی قدر گلیشمه میشسه آناسیندان دوغدوقدان سونرا قیسسا بیر زامان ایچینده اؤزو اؤزونو زهرله ییب اؤلر. عصب سیستمی گلیشمه میش ایسه، سوت اممک رفلکسینی گلیشدیره بیلمه میش ایسه، دوغدوقدان سونرا سوت امه بیلمدیگی اوچون انرژیسیزلیکدن اؤلر. دئملی دؤلون دوغدوقدان سونرا یاشایابیلمه سی اوچون اورگانلارینین هر بیرینین نئچه لیک (کمیت)، نئجه لیک (کیفیت)، ائلمسیللک (فونکتسیونال، عملکردی) و اوبیری اورگانلار ایله باغداشلیغی و ارتباطی (کومونیکاتیو) باخمیندان یئترلی قدر گلیشمه سی گرکلی دیر. اورگانلارین هر بیریسی اوبیری اورگانلار ایله ارتباطدا یوخ، اؤزو اؤز باشینا، اؤز کئفینه ایشلرسه بو اورگانیزم یئنه اؤلومه محکومدور.
بیر وارلیغین یاشایابیلمه سی اوچون گرکلی اولان بو گلیشیمسل (تکاملی) هورگولنمه (اورگانیزاتسیون) یالنیز دؤللوک دؤنمینده یوخ، اوندان سونرا دا سورکلی اولارق وار اولمالی دیر.
گونئی آذربایجان میللی حرکتینی بیر دؤله بنزتدیم. بیر میللتین اؤز آیاغی اوستونده دوروب، اؤزونو اداره ائده بیلمه سی اوچون هانسی اورگانلاری اولمالی دیر؟
اورتیم و داغیتیم اورگانلاری
حقوقی اورگانلاری
اداری و یؤنتیم اورگانلاری
نظامی اورگانلاری
بو اورگانلارین هر بیریسی ائوبیریلر ایله ارتباطی اولمادان، اؤزو اؤز باشینا اؤز ایشینی گؤرسه بیر توپلوم وارلیغینا دوام ائده بیلر می؟ بو سئوالین جوابی مطلق کی بؤیوک بیر "یوخ" دور. بیر توپلومون اورگانلاری بیری بیریندن ارتباطسیز ایشلرسه، او توپلوم وارلیغینا دوام ائده بیلمز.
بو اورگانلار آراسیندا قورولماسی گرکن ارتباط یازیشماق، فاکس و اینترنت آراجیلغی ایله یازیشماق یولو ایله قورولار. یازیشماق ایسه آنجاق و آنجاق بیر دیل آراجیغیی ایله اولابیلر.
بو اورگانلارین تک تکینی بیرآز داها یاخیندان اینجلرسک:
اورتیم و داغیتیم اورگانلاری: اکینچیلیک، معدنلر، کارخانالار، یول و تیکینتی ایشی گؤرن شیرکتلر، خدمات ایشی گؤن ایش یئرلری، ساغلیق خدماتی وئرن ساغلیق بیریملری، دئملی خسته خانالار، کلینیکلر، داوا – درمان اورتن بیریملر.
داشیماچیلیق، بازارلاما و تبلیغات ایشی گؤرن بیریملر.
بو بیریملرین هر بیری اؤزو اؤز ایچینده بوگونون بیلیم و تکنیگینه اویغون و گلجگه یؤنلیک هورگولنمه لی دیر (اورگانیزه اولونمالی دیر)
بو ارگانیزاسیون هانسی دیلده اولمالی دیر؟ بوگونه قدر گلیشدیردیگیمز، آنجاق میللتیمیزین یوزده بیرینین اوخویوب یازماغا قادر اولدوغو، شعر و ناغیل دیلی ایله بوگونون بیلیم، صنعت و تکنیک سئویه سینه اویغون اورتیم و داغیتیم قاباغا آپارماق مومکون مو؟
توپلومون هر اورگانیندا، هر گوشه سینده، هر ساحه سیند، هنرده صنعت ده تکنیکده، بیلیمده، آراشدیرمادا، تاریخده آرکئولوژی ده و .... هر ساحه ده او ساحه یه اؤزگو، او ساحه نین ترمینولوژیسینی گلیشدیرمیش و یئرینه اوتورتموش، او ساحه ده گونلوک ایشلنیلن دیله چئویریلمیش یازیلی دیل لازیم دیر.
گونئی آذربایجاندا بوگونه قدر گلیشدیریلمیش دیل سئویه سینی، بیر دؤلت اداره ائتمک اوچون گرکلی اولان دیل سئویه سی ایله اؤزوز قارشیلاشدیرین. من بو باره ده هئچ بیر شئی دئمک ایسته میرم.
بیزیم بؤیوک آخساقلیقلاریمیزدان بیریسی ده بودور کی "آیدینلاریمیز" اؤزوموزون دیلیمییزین اوستونده ایشله ییب، گلیشدیریب، یایغینلاشدیرماسینا چالیشقماق یئرینه زامان و انرژیلرینی کوروشون منشورونون جعلی اولوب اولمادیغینین باره سینده "تحقیقات" آپارماق اوچون و بو "تحقیقات" لارینی دا فارسی دیلده آپارماق اوچون و "تحیقات" لارینینی دا سونوجونو فارسی دیلده یازماق اوچون قویورلار. بیرآز داها آز "آیدینلاریمیز" دا فارسا، لورا، کورده یامان دئمک ایله و هر گون نئجه ساعات زامانلارینی "دیلیمیزی الیمیزدن آلدیلار، بو فارسلار چوخ فاشیستدیرلر، ای وای آلله نه ائله یک؟ هارای هارای من تورکم، زابان مادری من خیلی زبان خوبی است... " کیمی شعارلاری ایله اؤزلرینی مشغول ائدیرلر
آذربایجان و تورکچولوک داشینی سینه سینه دؤگن و بونون یانیندا فارسجا یازان "آیدین" نه ائله ییر؟
بیرینجیسی. فارسی دیلده یازماق ایسته دیگی یازینی فیکیرلشدیب، ذهنینده ییغجاملاشدیرماق اوچون فارسجا دوشونور و فارسجا دوشونمک تمرین ائدیر. انسانین بیر ساحه ده نه قدر چوخ تمرینی اولسا، او ساحه ده فعالیت اوقدر راحات و زحمتسیز اولار. دئملی بوگون فارسی دیلینده بیر یازی یازماق اوچون او یازینین موضوعسونو فارسی دیلینده ذهنینده قوی گؤتور ائله ین "آذربایجان آیدینی" یالنیز بوگون یازماق ایسته دیگینی یوخ، عینی زاماندا گلجکده ده یازماق ایستدیگینی فارسی یازاجاغینین زمینه سینی حاضیرلارییر.
قلمی الینه آلدیغیندا، یوخسا کامپیوترین باشینا اوتوروب یازماغا باشلادیغیندا ایسه، او لحظه یه قدر ذهنینده فارسی فیکیرلشدیگینی کاغاذا تؤکمک ده فارسی یازماغی تمرین ائدیر و گلجگده ده فارسی یازماغینین زمینه سینی حاضیرلاییر.
بو آرادا بیزیم بو "آیدینیمیز" اؤز دیلینده فیکیرلشمک و اؤز دیلینده یازماق تمیرین ائمکدن قالدیغی کیمی یازیسینی اوخویانی دا عینی یئره آپاریر. دئملی اوخویانینی او یازینی اوخویاجاق قدرلیک زامان دا فارسی اوخوماق و فارسی دوشونمک تمرین وئریر. اوخویانی اؤز آنا دیلینده اوخوماقدان و اؤز آنا دیلینده فیکیرلشمدکدن مانع اولور.
بیر موضوع یا چوخ دیققت ائتمه لییک. بیزیم توپلوموموزدا، گونئی آذربایجاندا، بوتون ایران استاتیستیکلرینه گؤره، آدام باشینا اورتالاما (میانگین) گونلوک اوخوماق زامانی دؤرد ایله آلتی دقیقه آراسیندا حسابلانیب. حسابلانان بو "اوخوماق زامانی" ایچینده هر جور اوخوماق یئرلشدیریلیر. دئملی بیر اؤلوم بیلدیریسی اوخوماق، قزته ده بیر تبلیغات اوخوماق، بیر دوستون یازدیغی اس.ام.اسی اوخوماق. بیر دوستون گؤندردیگی گولمه جه نی اوخوماق و ... دئملی بیر انسانین ایگیرمی دؤرد ساعاتا اوخودوغو بوتون شئیلرین زامانینی بیر یئره ییغدیغیمزدا هامیسی اوست اوسته، دؤرد ایله آلتی دقیقه آراسیندا اوخویور.
بیزیم فارسی دیلده یازان "گونئی آذربایجان آیدینیمیز" ایسه بو توپلومدا اولان اوخوماق زامانینی اوخیانین اؤز آنا دیلینده اوخوماغینا انگل تؤردرک، فارسی دیلده اوخوماغا سوق وئریر.
دوستلار! دوشمان بیزیم ائویمیزی ییخمیشسا، ایلک اؤنجه اؤزوموزه ائو تیکمک فیکیرینده اولمالییق. سونرا دوشمانین ائوینی ییخماق فیکرینه دوشمه لییک.
دیلیمیزین اوستونده ایشله مه لییک، بو دیلی بیلیم، تکنیک، اقتصاد، حقوق... و توپلومدا لازیم اولان هر بؤلومده گرکلی اولان دیل سئویه سینه یئتیشدیرمه لییک. اقتصادچیمیز، اؤز دیلیمیزده اون سطیرلیک اقتصاد باره سینده یازماق یئرینه فارسی دیلینده یوز صفحه کوروشون منشورونون جعلی اولماسی باره سینده یازیر. حقوقچوموز اون سطیر حقوق باره سینده اؤز دیلیمیزده یازماق یئرینه، یوز صفحه فارسا، کورده، لورا، ارمنی یه یامان یازیر. فیزیکچیمیز، شیمی چی میز، اینفورماتیکچیمیز و .... هامیمیز بو ایشی گؤرورک.
منیم فیکریمجه بونلارین یئرینه اؤز ایچیمزده، دئملی آیدینلاریمیز ایچینده، ایستر اینترنتده، ایسترسه شخصی ارتباطلاردا کیچیکلی – بؤیوکلو ایش بیرلیگی بیریملری یارادمالییق. هر بیلیم، تکنیک و یا اجتماعی بیلیم ساحه سینده تحصیل آلمیش یاخود ایشله ین آیدینلاریمیز بیری بیری لری ایله مشاوره و فیکیر آلیش وئریشی ایچینده، اؤز تحصیل آلمیش ساحه لرینده او بیلیم و یا تکنیک ساحه سینه اؤزگو ترمینولوژی نی گلیشدیرمگه باشلامالی دیرلار. البته کی بئله کیچیک کیجیک ایش بیرلیگی بیریملری داها بؤیوک فدراسیونلار و هامیسی بیر آرادا کونفدراسیون یؤنتیمی آلتیندا ایشله بیلمه امکانی ده سونلار یارانابیلر. مثال اولاراق اقتصادچیلار فدراسیونو، حقوقچولار فدراسیونو، اینفورماتیکچیلر فدراسیونو، تیکینتی مهندسلری فدراسیونو و ...سونرالاری بو فدراسیونلارین هامیسی یاخود بیر چوخو عمومی شکیلده بیر "دیلیمیزی گلیشدیرمه کونفدراسیونو" آلتیندا توپلانابیلرلر.
دیلیمیزی گلیشدیرمگی اؤز وظیفه میز بیلرک اؤزوموز، وار اولان گوجوموز و امکانلاریمیز اؤلچوسونده دیلیمیزی گلیشدرمگه چالیشمازساق آنجاق و آنجاق اوتوروب آلله آ دوعا ائتمه لییک:
انشا الله استقلالیمیزی آلیب، گونئی آذربایجان جمهوریتینی قوردوقدان سونرا، قوزئی آذربایجاندان و تورکیه دن دیل متخصصلری گتیرجگیک، اوشاقلاریمیزا بیرینجی کیلاسدان باشلایاراق آنا دیلمیزی اؤیگردجکلر. قانونلاریمیزی یازاجاقلار، دؤلت اداره لریمیزده کی یازیشمالاریمیزی قاباغا آپاراجاقلار، پارلمانیمیزدا کئچن دارتیشمالارین پروتوکولونو توتاجاقلار، اقتصادی اورگانلاریمیزدا بودجه پلانلامالاریمیزی یازاجاقلار، نظامی اورگانلاریمیزدا پلانلامالاریمیزی و یازیشمالاریمیزی قاباغا آپاراجاقلار و ... و بیز بو آرادا کیمیک؟
دوستلار، بیر میللتین یئرینه دانیشان و یازان او میللتین سؤزونو دانیشماز، اؤز سؤزونو دانیشار، او میللتین دردینه چاره آخدارماز، اؤز دردینه چاره آخدارار، او میللتین سورونلارینی چؤزمگه فیکیر یورماز، اؤز سورونلارینی چؤزمگه چالیشار.
یاخود
انشا الله فارس دؤلتی بیزه آنا دیلیمیزی اؤیگرنمک اوچون امکانات یاراداجاق، اوشاقلاریمیز بیرینجی کیلاسدان باشلایاراق آنا دیلیمیزی اؤیگرنجکلر!
بو تخیلات قارشیسیندا آنجاق بیر سؤز دئیه بیلرم. چؤرک یئمک ایسته ینین آغزیندا اؤز دیشلری اولمالی، اؤزو چیئگنه ییب، اؤزو اوتمالی دیر. باشقا بیریسینین چئیگنه دیگی چؤرگی آغزینا قوماق ایسته ین، یئمه سه، آجلقدان اؤلسه، داها یاخچی دیر.
