اگر روزی رضا خان لباس یکدست برای همه تدارک می دید یا حضرت آقا، چادر ملی، چونکه محمود افشار ها اتحاد در البسه را برای یکسان سازی و جعل ملت ایران، یا برای ملت سازی فارسی- آریایی - شعوبی و شیعی ضروری و اساسی دانسته اند، بدین خاطر تأکید بر روی لباس ملی مجزا و مشخص درآزربایجان، یک ضرورت و نیاز ملی و همگانی در پروسه و روند ملت شوندگی و دولت شوندگی اش است.
امروز پوشیدن لباس ملی آزربایجانی مردانه، زنانه و کودکانه هم چون آرخالیق، بؤرک، پاپاق، شلته، تومان کؤینک، چالما و... بعنوان یک عنصر هویت بخش، ملت ساز و متمایزکنندۀ ما تورکان آزربایجان از قوم غاصب ، سلطه گر و استعمارگر فارس، در همۀ مراسمات و مکانهای عمومی، ورزشگاه ها اعم از بازیهای تراختور، ماشین، دوخسان اورمو، مس سونگون و استفاده از عکس و فیلم آن در رسانه ها و کانال های اجتماعی به گسترش و تعمیق هر بیشتر هویت یابی جمعی، ملت سازی، وحدت اجتماعی تورکان آزربایجان و تمایز آن با قوم استعمارگر آریایی فارسی کمک خواهد کرد.
پوشیدن لباس ملی و ترویج و تشویق آن نه تنها هویت بخش و ملت ساز است بلکه به رشد و توسعۀ اقتصاد ملی آزربایجان هم کمک خواهد کرد و وجود کارگاهها و فروشگاهها برای طراحی، تولید، تبلیغ و فروش لباس های ملی یک ضرورت خواهد بود.
تا به امروز لباس ملی و انواع مختلف آن در اغلب روستاهای آزربایجان علی الخصوص بیشتر در بین زنان و در زمان عروسی ها استفاده می شد و لباس مردانه هم اغلب توسط قشر زحمت کش و فرهنگی آزربایجان یعنی آشیق ها استفاده می شد ، اما در سال های اخیر با رشد کمی وکیفی حرکت ملی آزربایجان، توجه به لباس ملی بعنوان سمبل قومی- ملی شدت و حدت گرفته است، بخصوص گسترش رقص ملی آزربایجان و استقبال گسترده کودکان و زنان و جوانان از رقص زیبا و ملی آزربایجان در تبلیق و ترویج لباس ملی آزربایجان نقش بی بدیلی داشته و دارد.
امروز بحث استفاده گروهی وجمعی لباس ملی آزربایجان در ورزشگاه ها بعنوان یکی از سمبلهای ملت شوندگی علی الخصوص در بازی های تراختور، یک ایده جالب برای جا افتادن ، قبول و تأیید آن از سوی خودی ها اعم از فعالین و ملت تورک آزربایجان و برای چالش کشیدن دشمنان ملی است. این ایده و اجرایش توسط افراد وگروههای چند نفری چند بار تجربه وآزمایش شده و میزان تأثیر گذاری روانی- ذهنی ، عینی و اجتماعی آن وعلی الخصوص پوشش آن در رسانه های جمعی و فضاهای مجازی برای هویت یابی و چالش برانگیز بودن بر استعمارگران فوق العاده بوده است. و در همه جای دنیا و در همه جنبش های ملی و ضد استعماری ، استفاده از نمادها و سمبل های ملی اعم از لباس، کلاه، پرچم، رنگ مخصوص، علائمی همچون بوزقورد و... یک ضرورت و نیاز برای هویت یابی ، ملت سازی و دولت سازی است.
از این رو، استفاده از لباس ملی، ترویج و تشویق پوشیدن آن( نه تنها در ورزشگاه ها، بلکه در مراسمات عمومی، جشن ها و عروسی ها و حتی در عید هایی هم چون بایرام و...) وظیفه و تکلیف کلیۀ طیف ها وقشر های حرکت ملی آزربایجان است، بنابراین کلیۀ افراد و فعالین ،احزاب و تشکیلات ملی بایست با همه توان تشکیلاتی اعم از رسانه و تربیون ها در گسترش، جا افتادن و رسمیت لباس ملی هم چون رقص ملی آزربایجان تلاش کنند.
