فردین افروزیان- سیاست بیلیمی و اولوسلار آراسی ایلیشگیلر اویرنجی سی- یوکسک لیسانس -استانبول

گؤردویوموز کیمی سون زامانلاردا آمریکا ایله ایران آراسیندا اولان گرگینلیک گونو گوندن آرتماقدادیر. بو گرگینلییین ندنلرین آراشدیردیغیمیزدا اونجه ایران دئوریمیندن (انقلاب) سونرا ایکی اؤلکه نین مناسبت لرینه قیساجا اولموش اولسادا بیر گؤز سالمالییق.

۱۳۵۷-جی ایل دئوریمدن سونرا ۱۳ آبان ۱۳۵۸ ده آمریکانین سفارتینه هجوم اولونموش، آمریکانین ۵۲ دیپلماتی ایران طرفیندن ۴۴۴ گون اسیر توتوتوقلانمیشدیر. نهایت ۳۰ دی ۱۳۵۹ دا، الجزایر آنلاشماسی اساسیندا ایران طرفیندن توتوقلانان اسیرلر بوراخیلیب، بو بحران آمریکا-ایران آراسیندا اولان دیپلماتیک ایلیشگیلره سون قویموشدور.

۱۳۵۹-جی ایلدن اعتبارا سوئیس ین ایرانداکی سفیرلییی آمریکانین منافعین قورویان بؤلومو، پاکستان دا آمریکانین سفارتی ایسه ایرانین منافعین قورویان بؤلومو آدی ایله دوام ائدن یئنی بیر دولایی دیپلماتیک ایلگی بیچیمی قورولموشدور. آینی زاماندا آمریکا، ایرانین ۱۲ میلیارد دولار ده یرینده دارایی سین بلوکه ائتمیشدیر.

ایران-عراق ساواشیندا آمریکا دولایی اولسا دا عراق لیدری صدام حسینی دستکله میشدیر. ۱۳۶۷-جی ایلده خلیج ساواشیندا آمریکا ایرانین مهماتین بمبالاییب عراقا یاردیمجی اولموشدور. بو سالدیری نتیجه سینده ایران و عراق آراسینداکی ساواشی بیتیرمک اوچون ایران آتش کس-ی قبول ائتمک زوروندا قالمیشدی. همن ۱۳۶۷-جی ایلده آمریکا ایرانین ۶۵۵ نومره لی بیر یولجو اوچاغین ووراراق ۲۹۰ نفرین اؤلومونه سبب اولموشدور.

سید محمد خاتمی ۱۳۷۶-جی ایلده ایراندا جمهور باشقانی سئچیله رک، اصلاحات قولو جانلانمیش اولدو، خاتمی بو دؤنم دانیشیقلاریندا انعطافلی گورونه رک، باتی ایله باشدا آمریکا ایله ایلیشگیلرین دوزنلمه سینه چالیشمیشدی، آمریکانین "سی ان ان" آدلی تلوزیون کانالین دا "گفتگوی تمدن ها" سؤیله می ایله اؤزگورلوک، دموکراسی ایچریکلی دانیشیقلار آچان خاتمی، آمریکانین مثبت باخیشینی آز اولموش اولسا دا قازانا بیلمیشدی. همن بو دؤنمده بو انعطاف نتیجه سینده آمئریکانین ۴ سناتورو ایران میللت وکیل لری ایله بیر آرایا گلیب گؤروشلر ساغلامیشلار. آنجاق ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ ده آمریکانین ایکیز تای (دوغولو) تجارت برجلارینا (برجهای تجاری دوقلوی جهانی) یاپیلان سالدیریلار اساسیندا، آمریکانین عمومی افکاریندا ایرانا و گئنل اولاراق ایسلاما قارشی باخیشلارین آرتماسیندان دولایی، جورج بوش یؤنه تیمی دؤنمینده ایلیشگیلر کسیلمیشدیر.

آمریکا-ایران آراسیندا اولان ایلیشگیلره گئنل اولاراق باخدیغیمیزدا اؤزللیکله سویوق ساواشین بیتمه سیندن بری بیر نئچه نکته نی گؤره بیلیریک؛

آمریکانین ادعالارینا گؤره، ایران نیابتی ترور قوروپلارینا یاردیم ائتمه سی، بؤلگه ده اؤلکه لر واسیطه سی ایله شیعه هلال-یندا یئرله نن ایران-اسلام ایدئولوژی سینین یاراتماسی، ایرانین اورتادوغودا باریش سوره جینه انگل اولاراق گئجیکدیرمه سی، انسان حاقلارین نقض ائتمه سی و هسته ای سیلاحا الده ائتمه یه چالیشماسی ادعالاری گؤرمک اولور.

یوخاریدا وورغولادیغیم کیمی، ایکی اؤلکه آراسیندا اساس سورونلارین بیری ده ایرانین هسته ای سیلاحا ال تاپماسینا جهد گؤسته رمه سی اولموشدور. بو مساله نی ایلک اؤنجه خالق مجاهیدلری ۱۳۸۲-جی ایلده اوز ائله مه سینه چالیشیب، ان قیسا زاماندا دونیا سویه سینده گونده مه گتیرمیشلر. ائله کی دؤنه مین جمهور باشقانی محمد خاتمی قبول ائتمک زوروندا قالمیشدیر.

بو سببدن آسیلی آمریکا بو ایللردن اعتبارا باسقیسینی ایرانا قارشی چوخالتمیش و ایرانی "پتانسیله صاحیب اولان تروریست" گوسترمه یه چالیشمیشدیر.

عینی زاماندا ایران ایسه ایلیشگیلرین‌ روسیه و چین دئولتلری ایله بیرلشمیش میللتلر دائمی امنیت شوراسی اویه سی اولاراق، بو ایلدن اعتبارا یاخشی توتماغا چالیشمیشدیر.

همن همن روسیه بولگه سل منفعت لر داخلینده، ایران ایله ایلیشگیلری نین یاخشیلاتماسی ، آمریکا اوچون اؤنملی بیر سورون کیمی گؤرونموش دور.

۱۳۸۵-جی ایلده هسته ای سلاح مسئله سیندن دولایی، آمریکا قاپساملی مذاکره یه حاضیر اولدوغون بیلدیرمیش دیر. آنجاق ایرانین قبول ائتمه مه سین دن دولایی، آمریکا،ایران ایله بیرلشمیش میللت لر آراسین دا دوام ائدن مذاکره لردن بیر نتیجه چیخمادیغین گورونجه گئری آتدیم آتماق زوروندا قالمیشدیر.

بو سبب دن دولایی، ایران ایله آمریکا آرالاری گونو گوندن گرگینله شیب، آمریکا ایرانا قارشی آشاما آشاما تحریم لر قویموشدور.

آنجاق بؤیوک چالشمالاردان سونرا نهایت ۲۳ تیر ۱۳۹۵ ده، دؤنه مین جمهور باشقانی باراک اوباما اولاراق ایران ایله ۵+۱ اؤلکه لر آراسیندا اوز وئرن مذاکره لر سونوجا وارمیش دیر. بو آنلاشما اساسیندا "اولوسلار آراسی اتم انرژی آژانسی" یئتگیلیلرینه، ایرانین هسته ای سیلاح تاسیساتینا نظارت ائتمک حاققی ساغلاندی. آدلاندیردیغیمیز اورگان ایرانین هسته ای سیلاح تاسیساتینن ایشلرین دوردوردو.

یاخلاشیق ۴-۵ آی سونرا دونالد ترامپ ۱۳۹۵ -جی ایلین آبان آیینداکی سئچگی لرینده آمریکانین جمهور باشقانی سئچیلدی. ترامپ سئچیملر زامانی برجامین کوتو اولدوغونو دؤنه لرجه اشاره ائده رک، نهایت ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ ده تک طرفلی اولاراق برجام دان چیخیب، ایران ایله یئنی مذاکره نین اولونماسینا ۱۲ شرط قویدو.

بو ۱۲ شرطه باخدیقدا تکجه هسته ای مسئله سی یوخ بلکه ایرانین اوزون منزیلی موشک اورتمه مه سی، تروریست لره یاردیم ائتمه مه سی، آمریکا وطن داشلاری ایران طرفین دن سربست بوراخیلماسی، ایران شیعه هیلالی نه دایاناراق اوز نیابتی نیرولارینا یاردیم ائتمه مه سی و ... قئید ائتدی، طبیعی کی ایران اسلام جمهوریتی آمریکانین بو ۱۲ شرطینه قارشی دوراراق هئچ بیرین قبول ائتمه میشدیر. خاطیرلاتماق گرکیر کی آنلاشمانین دیگر اؤلکه لری ۵+۱ آدلاناراق سس سیز دوردب گاهدان آمریکانی قینادیلار. بوندان حرکت ائده رک و ایران یئنی آنلاشمانی قبول ائتمه مه ندنیندن دولایی ۱۳ آبان ۱۳۹۷-جی ایلن ده آمریکا یئنی تحریم لر باشلاداراق ایرانی زور دوروما سالمیش اولدو. بو مدت ده ایران آمریکانین بو تک طرفلی تحریم لره ساده جه باخیب و هئچ بیر ایش گؤره بیلمه دی، آمریکا ایرانین نفتین آلان ۸ اؤلکه یه معافیتین دوردوروب ایرانین نفت ساتماسینی صیفره ائندیر مه نی آماجلامیش اولدو، ایرانین اوست دوزئی یئتگی لری آمریکانین بو داورانیشینا قارشی "بیز نفت ساتماساق کؤرفز ده کیمسه نفت ساتا بیلمز" جمله سی نی دؤنه لرجه دئمیش اولدولار.

( خاطیرلاتمالییام کی دونیانین توپلام نفت مصرفی نین ۲۰ فایزی بو آدلاندیردیغیمیز کؤرفزدن انتقال اولونور.)

بوندان قایناقلاناراق آمریکا-ایران گرگینلییی گئت گئده چوخالیب و اؤزونه یئنی بویوت قازاندی، بو دؤنه کؤرفز ده ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ ده ۴ یابانجی نفت داشییان گمی-یه سالدیری یاپیلیب، دونیا عمومی افکاریندا سالدیرینین کیم طرفیندن اولماسی سؤز قونوسو اولدو، بو سالدیری دان یاخلاشیق بیر آی سونرا ۲۳ خرداد ۱۳۹۸-جی ایلده ژاپن باش باخانی شینزو آبه ایران-آمریکا گرگینلییین آزالتماق اوچون بیر واسیطه کیمی آمریکا طرفیندن ایرانا گؤندریلیب، مذاکره گونو بو دؤنه ایکینجی کز اولاراق یئنه کورفز ده بیر داها ایکی نفت داشییان گمی-یه سالدیری اولوندو، بو سالدیریلاری آمریکا و ایران هر ایکی سی قارشی طرفلری سوچلایاراق شکایتلرینی بیرلشمیش میللت لر گوونلیک شوراسینا داشیمیش اولدولار، شکایت دوسیاسی حالا آچیق اولاراق اوستون ده آراشدیرمالار آپاریلیر.

دقیق گرگینلیک آرتدیغی زاماندا ۳۰ خرداد ۱۳۹۸-جی ایلده آمریکانین ان باهالی و یوخاری سیستملی پهبادی ایران طرفیندن وورولماسی و بو گرگینلییین گونو گوندن آرتماسینا شاهید اولورورق.

گئت گئده بو گرگینلییین آرتماسی اولاسی بیر ساواشین باش توتماسینی ذهن لرده یارادیر. باشقا طرفدن هر ایکی طرف بیر بیرلرین سوچلاسالار دا، بو بیر ساواشا دؤنمه مه سی استقامتین ده آچیقلامالار وئریرلر.

بونلاردان حرکت ائده رک، ذهنلرده بو سورغو یارانیر کی آمریکا ایله ایران آراسیندا ساواش اولاجاق می یوخسا یوخ!؟ یا دیگر تورلو دئسه ک آیا آمریکا ایرانا سالدیراجاق می یوخسا یوخ؟

بونون جوابی منیم‌ نظریمده چوخ آز احتمالدا اولاسی اولور. ندنینه گلدیکده، ایران طرفیندن باخدیغیمیزدا آمریکانین گوجونو نظرده آلاراق آمریکانین هر ایل ساواشا خرج ائتمه بودجه سی ۶۵۰ میلیارد دلار، ایرانین ایسه هر ایل ۱۰ میلیار دلاردیر. آمریکانین نظامی گوجو و تکنولوژی سی ده ایراندان قات قات گوجلودور. اقتصادی باخدیقدا دا ایران آمریکایا قارشی ساواشدا بئله گوجسوز اقتصادا صاحیبدیر. اقتصادی باخیمیندان باخارساق آمریکانین ۱۹ تریلیون اقتصاد قارشیسیندا ایران ۴۳۰ میلیون دلار بیر اقتصادا صاحیب اولماسینی گؤروروک.

بیر باشقا آچیدان باخارساق هسته ای سیلاح و موشک باخیمیندان ایران ضعیف اولاراق قارشیسیندا آمریکا بؤلگه ده و دونیادا اؤرگوتلو اولاراق بیر اتفاق ایچینده دیر، بو آچیدان دا باخدیغیمیز دا اولاسی بیر ساواش دا دونیا گوجلری و ائله جه بؤلگه ده کی اولان آمریکا متفق لری طبیعی کی آمریکا طرفین ده دوراجاقلار.

- آمریکانین ایرانا قارشی ساواشدان قاچماسینین ندنلرینه باخارساق، بیرینجی ندن ایرانین آمریکا قارشیسیندا دوزنلی اردو، موشک و سیلاح باخیمیندان گوجسوز اولسادا، یئرینه ایللرجه یئتیشدیریب و اونلاری اؤرگوتله شدیره رک اون مینلرجه نیابتی نیرویا صاحیب اولماسینی دوشونمک اولار.

- آمریکا و ایران هر ایکیسی ده اولاسی بیر ساواشدان قاچما ندنلرینده ساواشین گتیردییی مالیاتین هر ایکی سینه ده چوخ اولماسین نظرده آلاراق، ایران بو آغیر اقتصادی دورومون چوخ هم ده چوخ زور دوروما دوشمه سین گؤرور، آمریکا اقتصادی باخیمیندان زور دوروما دوشمه سه ده آما بوینون دا بیر بؤیوک یوک اولماسین گؤرور، بیلدییینیز کیمی ترامپ سئچیملر عرفه سی و جمهور باشقانی اولدوغوندا بیر اقتصادی آدام اولاراق دؤنلرجه آمریکانین اقتصادین داها دا گوجلندیریب و بو یولدا پرابلئم لری قالدیرماغا سؤز وئرمیشدیر، بوندان حرکت ائدرک طبیعی کی ترامپ اقتصادینا ضرر وئرمکدن اوزاق دوراجاقدیر.

ترامپ ایران ایله ساواشا گیردییی دوروموندا اؤز اؤلکه سینده میللت طرفین دن منفی نتیجه لرله قارشیلاشاجاقدیر. اولاسی بیر ساواشین گتیردییی مالیات یانیندا ایران طرفیندن بؤلگه ده کی پایگاه لارا سالدیراراق نظامی نیرولارین اؤلومو سونوجوندا آمریکا میللتی طرفیندن تپکی لره معروض قالاراق ترامپ ایکینجی دفعه جمهور باشقانی سئچیلمه سینده زور دوروما دوشه جک دیر.

- آمریکا ایله ایران آراسین دا اولاسی بیر ساواشدا ایراندا میللت نقدر ناراضی اولسا دا ایران بو دؤنه آمریکایا قارشی ساواشیب و ایران طرفیندن اؤز افکار عمومی سینده بوتون سورونلاری آمریکانین بوینونا ییخاراق اؤزونو حاقلی گوسترمک گؤروشونو داها دا گوجلندیره جکدیر.

- آمریکا-ایران آراسیندا اولاسی بیر ساواشدا ترامپین دیش پولیتیکا استراتژی سینه ده ائتگی بوراخاجاقدیر. آمریکا چینه قارشی اقتصادی ساواش باشلاماسی و اورپا بیرلییی ایله چینین موقعیتین بیر توتماغی آماجلاماقدادیر، و بو اوزدندیر کی سون‌ گونلرده چین ایله آراسی گئت گئده کؤتوله شه رک بیر اقتصادی ساواش باشلاییبدیر. چین ۲۰۳۰ دا پلانلادیغی پروژه لرین ده دونیانین ان گوجلو اؤلکه سی اولماغی پیلانلادیغیندان قایناقلاناراق و آمریکا طرفیندن بو قبوللانماماسی اوچون اولاسی بیر ساواشدا آمریکانین فیکری ایرنا زوم اولاراق چین ایله ساواشی دوردوروب و یاخود اوزالداجاقدیر، بونا دایاناراق آمریکانین چینه اویغولادیغی دیش پولیتیکاسی دوردورولوب و یا اوزاقلاشیلاجاقدیر. بوندان حرکت ائدرک بؤیوک احتماللا چین، ایران طرفینده دوراجاقدیر.

- ایران و آمریکانین اولاسی بیر ساواشدان قاچینما ندنلریندن بیری ایسه اولوسلار آراسی توپلومدور. اولاسی بیر ساواشدا دونیا طرفیندن خوش قارشیلانمایاجاغی و هئچ طرف دونیا کامو اویون اؤز یانینا آلا بیلمه یه جکلرینی گؤردوکلری اوچون هر ایکی طرف ده ساواشدان قاچینماقدادیر.

- ترامپین ساواشدان قاچماق اوچون بیر باشقا ندنی ایسه اولاسی بیر ساواشدا یاپماق ایستمه دییین یاپا بیلمه مه احتیمالیدیر، بونون ان باریزین سوریه مسئله سین ده گؤروروک، باشدا آمریکا اولاراق دونیالیق ائتلاف یارلتدی آما اسد رژیمین دئویرمه سین ده باشارسیزلیغا اوغرادی (حتی بئله تورکیه بو قدر سوریه یه توپراق یاخینلیغینا و گوجونه راغمن ایسته دییین سوریه ده ائده بیلمه دی) طبیعی کی ایران حاکمیتی سوریه حاکمیتی کیمی ضعیف بیر اؤلکه دئییل.

- آمریکانین ایرانا قارشی اولاسی ساواشینین قاچماسینین بیر باشقا ندنی، ترامپین حاکمیتین ده ایران سیاستین ده باشاریلی اولماسیدیر، ترامپ هر هانسی بیر نظامی و مالیاتی چوخ اولمادان ایرانی تحریملر اساسدا یالنیزلاشدیریب و گوشه یه سیخماسین دا یاواش یاواش اولسا دا باشاریلی گؤرونور، اؤرنه یین ایرانین ایللیک نظامی بودجه سینین آزالماسی و بوندان قایناقلاناراق نیابتی نیرولارینا یاردیمینین آزالماسینی دئیه بیله ریک.

- آمریکانین ایران ایله اولاسی ساواشدان قاچما بیر باشقا اؤنملی ندنی، روسیه فاکتورودور، روسیه نظامی گوجونه دایاناراق گلیشمیش سیلاحلارا و هسته ای سیلاحا صاحیب اولماسیدیر، اولاسی بیر ساواش دا گوجلو شکیلده ایرانین آرخاسیندا دوروب و هر تورلو یاردیم دا بولونماسیدیر. ایران انقلابیندان سونرا و ائله جه سویوق ساواش دؤنمی بئله ایران ایله روسیه عینی ایدئولوژی یه صاحیب اولماسالار دا هر ایکی سینین ده آمریکا قارشیلیغی اولدوقلارین گؤروه رک درین ایش بیرلیکده اولمالارینا شاهید ایدیک. حتی هسته ای سیلاح مسئله سین اؤرتمه سین ده ایرانین روسیه یه دانشمند لرین گؤندریب و هسته ای علمین روسیه دن اؤیره نه رک روسیه هر تورلو بیلگینی و سیلاحی پایلاشماسیندا اسیرگه مه میشدیر.

روسیه نین بو یاردیم ائتمک مسئله سینه اکلمک اولورساق سون گونلرده روسیه ایرانین نفت تحریمین ساتماق آماجلی نفت قارشیلیغیندا قیدا آل وئرینده آنلاشماغا چاتمالارین وورغولاماسیدیر.

دوغرودور کی آمریکا روسیه نین ۱۰ قاتینا یاخین ایللیک نظامی هزینه سی واردیر آما روسیه نین بیر باشقا آوانتاژی جغرافی باخیمیندان ایرانا یاخین اولماسی و اولاسی بیر ساواشدا هر تورلو یاردیم ائتمه سیدیر.

یوخاریدا وورغولادیغیم کیمی آمریکانین حال حاظیردا چین فاکتورون نظرده آلاراق، چین ایله درین بیر اقتصادی ساواش ایچریسین ده دیر. ائله جه کی هوآوی کیمی بیر دئوآسا شرکتین تحریم ائده رک ایکی اؤلکه آراسیندا بحران داها دا درینله شیر. بوندان حرکت ائده رک آمریکا ایله ایران آراسیندا اولاسی بیر ساواش دا چین ایرانین طرفین ده دورماسی و یاردیم دا بولونماسین گؤره بیله ریک، سیاست بیلیمی و اولوسلار آراسی ایلیشگی لر بیلیمینین بیر اؤنملی اصلینه دایاناراق "تحلیل لر کئچمیش تجربه لر اساسدا اولونور" ، بونا دایاناراق کئچمیشده ایران ایله عراق ساواشین دا چین ایران طرفین ده دورماسی و ایرانا یاردیم اولماسینا شاهید اولموشوق.

چینین نظامی خرجلرینه باخارساق آمریکادان سونرا دونیانین ایکینجی نظامی و اقتصادی گوجه صاحیب اولماسیدیر، بونا اک اولاراق یئنه ایران ایله چین مسافتی ایران ایله آمریکا مسافتی باخیمیندان یاخین اولاراق، یاردیم دا بولونماسین نظرده توتمالییق.

سون گونلرده شانگهای بیرلییینین توپلانتیسینا ایران دا قاتیلاراق و یوخاریدا آپاردیغیمیز ایکی اؤلکه ده ایران جمهور باشقانی روحانی ایله گؤروشه رک و ایرانین تحریملر مسئله سی ایله ایلگیلی ایکیلی گؤروشمه سین دارتیشاراق، احتمالا ایرانی دا شانگهای بیرلییی دائمی اویه لییینه آلماسین خبرلرده دویاراق، هر ایکی اؤلکه ده ایرانین بو زور دورومدا یانیندا دورمالاری، گله جکده اولاسی بیر ساواشدا ایرانا یاردیمدا بولونمالارینا بیر گوجلو سنده دلالت ائله ییر.

آمریکانین اولاسی بیر ساواشدان قاچماغینین بیر باشقا ندنی، ۵+۱ دئدیگیمیز بیرلشمیش میللت لر گوونلیک شوراسی اویه لری (آمریکا، چین، روسیه، انگلیس، فرانسه+ آلمان) ، چین ایله روسیه کنار باشقا اوچ اولکه او جمله دن انگلیس، فرانسه، آلمان، آمریکا ایله هر قونودا بیر تورلو متفق اولاراق و آمریکانین استراتژیک متفق لری ساییلاراق، آمریکانین تک طرفلی اولاراق هسته ای مسئله سین دن چیخاراق بو استراتژیک متفق لری بئله آمریکانی دستکله مه دی لر. هر اوچ اولکه استراتژیک متفق‌ی اولاراق سون گون لرده گرگینلیک لر آرتماسین دا دونلرجه سویله ییش لرین ده هر ایکی طرفی ده ساکین ائتمگه چاغیرمالاری بونا دلالت ائدیر.

- سایدیغیمیز آمریکانین اوچ استراتژیک متفیقی، ترامپین هسته ای سیلاح مسئله سیندن تک طرفلی اولاراق چیخماسیندان، ایرانی حاقلی اولاراق گؤرمه لری (عملا ایش ده گؤرمه سه لر) بونو گؤسته ریر کی ترامپین ایرانا ۱۲ شرط قویماغی مثلا موشک تولیدین دن واز کئچمه سی دولت و حاکمیت اقتدارین یوخا سایماق آنلامینا گلیر، بوگون دئییرسه موشک تولید ائتمه یه جکسن ساباح هوایی نیرولارینین ساییسین دا آزالداجاقسان اولا بیلر، بوندان حرکت ائده رک سیاست بیلیمی و اولوسلار آراسی ایلیشکی لرین اصلینه گلیرسه "نه دائمی دوست وار نه دائمی دشمن وار، بلکه دائمی میلی منفعت واردیر"، بو اصله دایاناراق او اوچ متفق آدلاندیردیغیمیز اؤلکه لر بونو نظرده آلیرلار کی بوگون ترامپ بونو حاقسیزجا ایرانا یاپیرسا، ساباح بیزلره ده بیر تورلو ضرر وئریجی ایشلر یاپا بیلر.

- ترامپ ائکیبی ساییلان ب تیمی(جان بولتون آمریکانین گوونلیک شوراسی نین دانیشمانی، مایک پامپئو آمریکا خاریجه ایشلر باشقانی و بؤلگه ده متفق لری اولان امارات، سعودی عربستان، اسرائیل) هر حالدا ایران ایله ساواشا گیریب و رژیمی دییشدیریب ایستمه لرینه رغما، ترامپ بونا قارشی دورور، یوخاریدا آچیقلادیغیم کیمی مسئله نین جزئیاتینیا گیررسک سوریه اؤرنه یینه باخدیقدا، عرب بهاریندان قایناقلانیب و سوریه یه یانسیینارکن، ایلکده آمریکا باشدا اولاراق دونیالیق ائتلاف یارالدیب و داعشی آرادان آپاریب و بیر سونراکی آتدیمدا روسیه نین باشیندا دوران بشار اسدی دئییشیب و بیر باشقا آدامی اونون یئترینه گتیرمه یی پلانلارکن، حتی سوریه نین ان یاخین قونشوسو اولان تورکیه ، اسرار ایله اسد رژیمین دئییشدیرمه یی ایسته مه سی داخیل، بیر تورلو بونو باشارمادیلار دئسک یالنیش اولماز، ترامپ دا ایش اوستونه گلدیک دن سونرا سوریه مسئله سین بیر تورلو حل ائتمه یه چالیشماسین گؤروروک و یا بیر تور دئییرسک سوریه مسئله سی ترامپ اوچون چوخ همده چوخ مالیاتلی اولاراق بیر تورلو قورتولماق ایسته ییر، بوندان حرکت ائده رک ترامپ چوخ فازلا بونو دوشونور کی اگر ایران ایله ساواش اولورسا، هزینه سی چوخ اولورسا، ساواشین سونو نئجه چیخاجاق اولماسی دیر، توتاغین بو ساواشدان قایناقلاناراق ایران حاکمیتی مغلوب اولاراق دئییشیلدی، ایرانین آلترناتیولری کیم اولاجاق؟! ایران پارچالاناجاق می؟ یا ایران بوتون قالاراق ساده جه حاکمیت دئییشه جکدیر؟ بونلارین هر ایکی سی ده منجه ترامپین نظرینده داها زور اولماسین دوشونمک دیر، ایرانین پارچالانماسی و توتاغین ۷ باغیمسیز اؤلکه چیخماسی و بو ۷ اؤلکه ایله ایلگی قوروب، آنلاشمالار یاپیب و ایش بیرلییه باشلاماسی چوخ زامان آپاراجاق، توتالیم کی بو یئنی اؤلکه لر من دئین اولسا بئله یئنه قارانتی اولمایاجاق، اؤرنک اولاراق آمریکانین نظریجه عراقین خودمختار بؤلگه سی اولان کوردستان ایلک قورولوشون دان اعتبارا آمریکانین دستکله دییی و هر زامان یاردیمدا بولونماسی متفقق‌ اولاراق ۲۰۱۷-جی باغیمسیز رفراندومون دا آمریکا ایله قارشی قارشییا دوروب و آمریکا بو باغیمسیزلیغی تمامیله رد ائتمه سینه شاهید اولدوق. بوندان دولایی ترامپ جا ایرانین پارچالانماسین دان قایناقلی بو یئنی اؤلکه لر ساع منیم متفقیم اولار دئیه قارانتی یوخدور و بو پروژه دن واز کئچیر دئسک یانیلمامیشیق.

رژیم دئییشیک لییی و او بیری آلترناتیو اولان بعدو ایسه یئنه ترامپجا قارانتی یوخدور، حال حاضر دا ایران اوپوزسیونلارین سایارساق: خالق مجاهد لری، امیر فخر آوری گیلین طیفی اولان کنگره ملی ایرانیان، روح الله زم گیلین طیفی و... بونلار اوپوزسیون اولاراق هم ضعیف هم ایسه ایران میللتی ایچینده چوخ یئرلری اولماماقلاری دیر.

بونلارین هامیسین نظرده آلارساق اولاسی بیر ساواش اصلا کیچیک مقیاسلی اولمایاجاقدیر، بونو هر ایکی طرف و دونیا کامو اویو دا بیلیر، هر ایکی طرفده دؤنلرجه "بیز ساواش دالیجا دئییلیک" وورغولادیقلاری بونون ان اؤنملی سندیدیر.

اولاسی بیر ساواشی اوچونجو دونیا ساواش آدلاندیرارساق یانیلمایاجاغیق. آنجاق ایکینجی دونیا ساواشینا اؤتری باخارساق دونیا نفوسو ۲ میلیارد ۵۰۰ میلیونا یاخین اولاراق، بو قدر گلیشمیش سیلاحلار اولمایاراق، بو قدر تکنولوژی اولمایاراق، ۶۵ میلیونا یاخین انسانین اؤلومونه ندن اولموشدور، نقدر انسان یارالی، و نقدر مالیاتی اولدوغون گؤزده توتاراق، تکجه سووئیت لر بیرلییی ایکینجی دونیا ساواشین دا ۱۸۰ میلیون نفوسا صاحیب بیر اؤلکه ایکینجی دونیا ساواشین سونون دا ۱۶۰ میلیون نفوس ایله ساواشدان چیخمیش دیر یعنی تکجه سووئیت لر بیرلییی تک باشینا ۲۰ میلیون اؤلو وئرمیش دیر، بونو قیاسلاماق اولورساق تورکیه نین بو دؤنمده نفوسو ۱۸ میلیون ایدی. بو قدر گلیشمیش سیلاحلار، بو قدر گلیشمیش تکنولوژی دونیاسین دا بیر ساواش اولورسا هم ده ایران ایله آمریکانین ساواشی مالیاتی نقدر بؤیوک اولماغین هر کس بیلر.

سون اولاراق منجه آمریکا ایران ایله ساواشماق و یا رژیمی دییشدیرمک ایسته‌مه ییر بلکه ایران اسلام جمهوریه تی نین رفتارین دییشدیرمک ایسته ییر. یئنی آنلاشماق اوچون ۱۲ شرط قویماسی و اونلاردان ۵ شرط ان اؤنملی شرط اولاراق سئچمه سی ایله ایرانی سینیرلاندیرماق ایسته ییر.

بونو کنگره نین ده برجام آدلی سندین یئنیدن مذاکره اولونماسین دا چوخونلوغون امضا آتماسین دا گؤروروک.

بو ۵ اؤنملی شرط بونلاردان عبارت دیر:

۱. ایران هسته ای سیلاح اورتمه یی (تولیدی) دایاندیرسین.

۲. ایران بالیستیک موشک لرینین اوزاق مسافت لی اورتمه مه سی.

۳. ایران شیعه نیابتی قوروپ لارا یاردیمین کسسین.

۴. اسرائیلین گوونلییین ساغلاسین.

۵. ایران دا زندان دا اولان آمریکا وطن داشلارین بوراخسین.

منجه ایران، آمریکانین ۲۰۲۰ سئچیم لرین گؤزله ییر، باشقاسی سئچیلیرسه اونونلا ایلگی لرین دوزلدیب ایش بیرلییه دوام ائتسین، یئنه ترامپ سئچیلرسه ایکینجی دفعه اولاراق "نرمش قهرمانه" ائدیب و آنلاشسینلار.

دیپلماسی و اولوسلارآراسی ایلیشگی لرده "آرخا قاپی آنلاشما" دییه بیر یؤنتم واردیر یعنی اصلی دیپلماسی رسانه ده یاییلمادان آرخادا یئریدیلر...