Hər bir insan, öz ailəsinin və aid olduğu toplumun qayğısına qalmalıdır. Mən bir Təbrizli olaraq, doğulduğum topraqlara laqeyd qalmaram.
Deməliyəm ki Azərbaycan, çox qədim tarixə malik bir Türk yurdudur. Coğrafi baxımdan bir neçə dəfə müxtəlif hissələrə bölünsə də, son iki yüz ildə ölkəmizin (Quzey və Güney Azərbaycan) ayrı-ayrı bölünməsi, ən acı və eyni zamanda ən təhlükəli taleimizə çevrilmişdir.
Bunu söyləmək lazımdır ki, hər kəs yaxşı bilir ki, bir millətin ən böyük varlığı onun dövlətçiliyi və suverenliyidir. Modern dünyada dövlətləri olmayan millətlərə, nə yazıq ki, millət adını vermək çətindir.
Bu şəraitdə, biz Azərbaycanın İran tərəfindəki 40 milyon Türkün taleyi nə olacaq? Xüsusilə də, Güney Azərbaycanın 30 milyon nəfərdən çox əhalisi nə etməlidir? Biz bu millətin övladları olaraq, vətənimizin və millətimizin qayğısına necə qala bilərik? Burada, hər hansı bir mütəxəssisə müraciət etməyə ehtiyac yoxdur.
Gözlərimizin qarşısında, Çin Uyğur türklərinin taleyini böyük təssüflə görə bilərik. Fars şovinist molla rejimi, Pəhləvi rejiminin davamçısı olaraq, bütün İran ərazisində yaşayan türkləri assimilyasiya etməyə çalışır.
Araz çayının cənubundakı türklərin vəziyyətinə diqqətlə baxıldığında, bizlərin taleyi, Bəzən Çin Uyğurları və Kərkükdəki Türkmənlərin taleyinə bənzəyir.
Bəzəndə bizim durumunuz hətta fələstin işqalındanda ağırdır. Çün ki, biz muasir soy qırıma məruz qalmışıq və bir millət kimi siyasi tarixdən silinmək təhlükəsi ilə üz-üzəyik. Fələstində aparılan işqalçılıq, açıq və görünəndir. Amma güneydə gedən işqal isə, Çin Uyğur bölgəsi kimi səsizdir. Qat-qat fələstinlilərdən çox olan bir millət, asimlasiyaya məruz qalıb”.
Azərbaycanın güneyində yaşayan əziz soydaşlarımıza müraciət edirəm. Xüsusilə gənc qızlar və oğlanlara deyirəm ki, bu dərin quyuya düşməkdən qurtulmanın ən böyük yolu, əcdadlarımızın bizə miras qoyduğu ana dilimizə sahib çıxmaqdır. Biz öz ana dilimizi qorumaq və ona sahib çıxmaqla onu gələcək nəsillərə ötürməliyik.
Türk dili, zəngin mədəniyyətimizin və milli kimliyimizin ən mühüm təzahürüdür. Ana dilimiz bizim milli himnimiz, siyasi xəttimiz, manifestomuzdur. Bu gün, ana dilimiz bizə həm də birliyimizin, bütünlüyümüzün yeganə simvoludur.
Azərbaycan milli hərəkatı hal-hazırda öz problemləri ilə qarşı-qarşıyadır. Tam müstəqil və güclü bir media quruluşumuzun olmaması, bu çətin dövr ərzində millət olaraq dilimizi qorumağa və inkişaf etdirməyə daha çox ehtiyacımız olduğunu göstərir. Azadlığı qazanana qədər hər bir günümüz Ana Dili günü olmalıdır və hər ilimiz Ana Dili ili olmalıdır.
Düşmən, bizi əsarət altına almaq üçün, ilk növbədə dilimizi əlimizdən almağa çalışır. Türk dilimizi qoruduğumuz müddətcə, itirdiyimiz hər nə varsa, təkrar geri qaytaracağıq. Türk dili bizim ən möhkəm qalamızdır və bu qalanın gözəlliyi və əhəmiyyəti heç zaman sarsılmayacaqdır.
Ana dilimizi öyrənmək və onu yaşatmaq, gələcək nəsillərimiz üçün ən böyük vəzifədir. Yeni texnologiya dövründə də Türk dilimizi inkişaf etdirmək, dil kursları ilə daha da genişlənəcəkdir.
Azərbaycanın gələcəyini qoruya bilmək üçün, milli hərəkətimizə qatılmalı və bu səfərbərliyi hər bir yurtdaşımıza çatdırmalıyıq. Bu yol, bizə təhlükəsiz və güvənli gələcək gətirəcəkdir. Ana dilimizə olan sevgini heç kim məhdudlaşdıra bilməz.
Ana dilimizi öyrənmək və öyrətmək, her bir işdən asandır. Onu qorumaq və inkişaf etdirmək, Türk dilini bütün dünyada tanıtmaq, bizim ən əsas vəzifəmizdir.
Mənə şərait yaradan Azad Azerbaycan dərgisi idarə heyətinə öz dərin minnətdarlığımı bildirirəm.
Azərbaycanı, Azad və güclü bir dövlət olaraq qurmağı arzu edirəm. Hər birinizi qucaq dolusu sevgilərlə salamlayıram və yaxın gələcəkdə Azad və inkişaf etmiş bir Azərbaycanda görüşmək ümidi ilə.
"آنا دیلی"
میللی کیملیگیمیزین قالاسی و گونئی آذربایجانین گلجه یی
کورشاد آغدَرَلی
هر بیر اینسان، اوز آیله سینین و آیید اولدوغو توپلومون قایغیسینا قالمالیدیر. من بیر تبریز لی کیمی، دوغولدوغوم توپراق‌لارا لاقئید قالمارام. دئمَلییَم کی آذربایجان، چوخ قدیم تاریخیه مالیک بیر تورک یوردودور. جغرافی باخیمندان بیر نئچَه دَفَه موختَلیف حیصه‌لره بؤلونسه ده، سون ایکی یوز ایلده اولکَمیمیزین (قوزئی و گونئی آذربایجان) آیری-آیری بؤلونمَسی، ان آجی و عینی زاماندا ان تَهلوکَلی تاله‌یمیزَه چئوریلمیشدیر. بونو سؤیله‌مَک لازیمدیر کی، هر کس یاخشی بیلیر کی، بیر میللتین ان بؤیوک وارلیغی اونون دولت‌چیلگی و سووئرنلیی‌دیر. مدرن دونیادا دولت‌لری اولمایان میللتلَره، نه یازیق کی، میللت آدینی وِئرمَک چَتین‌دیر.
بو شَرا‌یطده، بیز آذربایجانین ایران طرفینده‌کی ۴۰ میلیُون تورکون تالئیی نَه اولاجاق؟ خصوصیلَه ده، گونئی آذربایجانین ۳۰ میلیون نَفَردن چوخ احالیسی نَه ائتمَلی‌دیر؟ بیز بو میلّتین اوْوْلادلاری اولاراق، وطنیمیزین و میلّتیمیزین قایغیسینا نئجَه قالا بیلَریک؟ بورادا، هر هانسی بیر متَخَصیصَه موراجیَت ائتمَیَه احتیاج یوخدور. گؤزلَری‌میزین قارشیسیندا، چین اویغور تورکلَری‌نین تالئینی بؤیوک تاسوفلَه گؤرَه بیلَریک. فارس شُووینیست ملا رِژیمی، پهلوی رِژیمینین داوام‌چیسی اولاراق، بوتون ایران ارازضیسینده یاشایان تورکلَری آسیمیلاسییا اتمَیَه چالیشیر.
بیز آراز چایینین جَنوبونداکی تورکلَری‌نین وضيَتي‌نَه دیقیقَتله باخیلدیغیندا، بیزلَرین تالئیی، بَزَن چین اویغورلاری و کرکوک تورکمن‌لَری‌نین تالئیینَه بَنزییر. بَزَندَه بیزیم دورومونوز حتّی فَلَسطین ایشقالیندان دا آغیردیر. چونکی، بیز معاصیر سوی‌قیریمینا معروض قالمشیق و بیر میلّت کیمی سیاسی تاریخدن سیلینمَک تَهلوقه‌سی‌لَه اوز-اوزه‌ییق.
فَلَسطینده آپاریلان ایشقالچیلیق، آچیق و گؤرونندیر. آمّا گونئی‌دَه گئدَن ایشغال ایسه، چین اویغورلاری کیمی سَسسیزدیر. قات-قات فَلَسطین‌لیلَردَن چوخ اولان بیر میلّت، آسیمیلاسییَا معروض قالیب. آذربایجانین گونَئینده یاشایان عَزیز سوی‌داش‌لاریمیزا موراجیَت ادیَرَم. خصوصیلَه گنج قیزلار و اوغلانلارا، و دِییَرَم کی، بو دَرین قویویا دوشمَکدَن قورتول‌مانین ان بؤیوک یولو، اجدادلاریمیزین بیزه میراث قوی‌دوغو آنادیلی‌میزَه صاحیب چیخماقدیر.
بیز اوز آنادیلی‌مییزی قوروماق و اونَا صاحب چیخماق‌لا اونو گَلَه جَک نَسیللرَه اؤتورمَلی‌ییک. تورک دیلی، زَنگین مَدنیَتیمیزین و میلّی کیم‌لییمیزین ان موهوم تَظاهورودور. آنادیلی‌میز بیزیم میلّی هیم‌نی‌میز، سیاسی خطّی‌میز، مانیفِستوموزدور.
بو گون، آنادیلی‌میز، بیزَه همده بیرلییمیزین، بوتونلویوموزین یِگانه سیُمبولوُدور. آذربایجان میلّی حرکَتی حال-حاضر‌دا اوز پرُوبلَملَری‌لَه قارشی-قارشییادیر. تام موستَقیل و گوجلو بیر مِدیا قورولوشوموزون اولماماسی، بو چَتین دوور عرضینده میلّت اولاراق دیلیمیزی قورومَغا و اینکیشاف ائتدیرمَیَه داها چوخ احتیاجی‌میز اولدوغونو گؤستَریر.
آزادلیغی قازانانا قَدَر هر بیر گونوموز آنادیلی گونو اولمالیدیر و هر ایل‌یمیز آنادیلی ایلی اولمالیدیر. دوشمن، بیزی اَسارَت آلتینا آلماق اوچون، ایلک نوبه ده دیلیمیزی اَلیمیزدن آلما‌غا چالیشیر. تورک دیلیمیزی قورودوغوموز مَودَتجَه، ایتردیگیمیز هر نَه وارسا، تَکرار گئری قایتاراجاییق. تورک دیلی بیزیم ان موحکَم قالامیزدیر و بو قالانین گؤزَلییی و اهَمییَتی هیچ زامان سارسیل‌مایاجاق‌دیر.
آنادیلی‌میزی اویرَنمَک و اونو یاشاتماق، گَلَجَک نَسیللَری‌میز اوچون ان بؤیوک وظیفه‌دیر. یئنی تِکنولوژی دووروندَه ده تورک دیلیمیزی اینکیشاف ائتدیرمَک، دیل کورسلاری ایله داها دا گنیشلَنجَک‌دیر.
آذربایجانین گَلَجَیینی قورویَا بیلمَک اؤچون، میلّی حرَکَتی‌میزَه قاتیل‌مالی و بو سَفَربَری‌لیگی هر بیر یورد‌داشی‌میزا چاتدیرمالی‌ییق. بو یول، بیزَه تَهلوکه‌سیز و گُوَن‌لی گَلَجَک گَتیرَجَک‌دیر. آنادیلی‌میزه اولان سئوگی‌نی هیچ کیم مَحدودلاشدیرَا بیلمَز.
آنادیلی‌میزی اویرَنمَک و اویرَتمَک، هر بیر ایشدَن آسان‌دیر. اونو قوروماق و اینکیشاف اَئتدیرمَک، تورک دیلی‌نی بوتون دونیادا تانیتمَاق، بیزیم ان اساس وُظیفه‌میز‌دیر.
منه شرایط یارادان آزاد آذربایجان ایداره هئیتینه اؤز درین میننتدارلیغیمی بیلدیریرم.
آذربایجانی ، آزاد و گوجلو بیر دئولت اولاراق قورماغی آرزو ائدیرم. هر بیرینیزی قوجاق دولو سئوگیله سلاملاییرام و یاخین گلجکده آزاد و اینکیشاف ائتمیش بیر آذربایجان دا گؤروشمک اومودیلا.
