دوولت سیستئمینده دئموکراسینین حاکیم اولدوغو، بیر یئنی دوشونجه دئییل دیر. بو سیستئمین چوخلو قایدا و قانونلاری موجود دور. بئله عمل ائده ن سیستئم سییاسی و توپلومسال قانونلارا دایالی اولاراق، فردی، جمعی آزادلیق، فیکیر و ائله جه دوشونجه حاققینی توپلومون بوتون اینسانلارینا، فردله رینه، دئموکراتیک تشکیلاتلارینا، قوروملارینا و حیزبله رینه قارانتی ائدیر.
وطنیمیز گونئی آزربایجاندا بئله بیر سیستئمین یارادیلماسی و حاکیمییتی یعنی دئموکراسی سیستئمینین اولکه میزده فعالجاسینا اینسانلارین گونده م یاشاییشیندا اوزونو گوسته ر مه سی، وطنیمیزین ایقتیصادی گلیشمه سی ایله سیغ باغلانتیدادیر. ائله جه ده بو بیر اونملی اصل له رده ن بیری ساییلیر.
البته اولکه میزده یارادیلان توپلومسال آزادلیق بو مفهومو داشیمیر کی، هر کیمسه، هر نه کونلو ایسته ییرسه، اونو گوره بیلسین. ائله اونا گوره ده گونئی آزربایجان توپلوموندا گه ره ک ائله مدنی قانون چیلیک دوزه ن حاظیرلانمیش، یارادیلمیش و توپلوموموزدا اونا زمین یارانمیش اولسون، کی ان چوخ توپلوم ایچینده بیرلیکده باریشجیل یاشام مومکون لشدیریلسین و ائله جه ده دئموکراسینین ایجراسی دا بیزیم توپلوموموزلا عیارلاشدیریلسین.
البته بئله حاکیم اولان مدنی قانونجیلق سیستئمده ممتاز و غئیر ممتاز طبقه ده ن سوز آچماق داها دوزگون اولماز. چونکو بئله بیر دئموکراتیک توپلومدا هامینین اوز گله جه کله رینی ، اوزله ری تعیین ائتمه کده موستقیل دیخالتله ری اولدوغو دورومدا، اونلار دئموکراتیک دوولت له رینی اوزله رینه دوشمان حئساب ائتمیرله ر.
بئله بیر توپلومدا هامینین ساواشی، عومومون قارشیسیندا آرادان گئدیر و ائله جه ده بئله بیر دورومدا یاشام ائوی، یاشام جئوره، چئشیدلی نسیلله رین بیرلیکده باریشجیل یاشاملاری، اوره تیم، سوسیال بیمه له ر، قادین، کیشی بارابار حاقلی لییی ... هامینین اوزونه آچیلماقدادیر .
بونو دا بورادا قئید ائتمه ییی لازیم گوروره م کی، گونئی آزربایجان چوخلو و چئشیدلی قروپلار، پارتییالار، چئشیدلی گوروشله رله، اوزله رینه اوزه ل و فعالییت له ری ایله فعال اولاجاقدیرلار. و ائله جه ده بودا طبیعی بیر اولاشیم دیر. اونلاری بیر یئره توپلاماقدا چوخ آغیر و چتین بیر ایش اولاجاقدیر.
بئله بیر دورومدا اونلارین هامیسینین دئموکراسییایا دوغرو حرکت ائتمه له ری یالنیز هئچ بیری تک باشینا یوخ، بلکه ده البته بیر واحید و اورتاق پروقرام چرچیوه سینده چوزولدویو مومکون لشدیریله بیله ر.
البته واحید بیر پروقرامین صاحبی اولماق، بیر اولماق یوخ، بلکه ده چوخ اولماق آنلامینی داشاییر. او شئی لر کی بیزله ری بیرلشدیریر، دئموکراسینی اولکه میزده قوروماق و ائله جه ده ایقتیصادی، توپلومسال و کولتورئل اینکیشافی و گلیشمه نی ایره لی آپارماق دیر.
البته بورادا بیر سیرا عونصورله ر و قروپلاردا اولاجاقدیرلار کی، اونلارین ایستکلری قئیر و یا حتا آنتی دئموکراتیک ده اولا بیلسین. لاکین دئموکراتیک تشکیلاتلار و دوولت اورقانلاری اونلار ایله دیالوقدا قالمالیدیرلار.
بیزیم باشاریلی اولماق شانسیمیز یالنیز بیزیم بیلینجیمیز و گوجوموز، اوز دئموکراتیک حرکتیمیزده ن دوزگون، عاغیللی و ائله جه ده علمی آراشدیرمالاریمیزدان آسیلی اولاجاقدیر.
بو چاغدا آزربایجان تورک میللتی اوزو قضاوت ائده ره ک، اوزونون مخصوص یوللارینی سئچمه کده دیر. تورک اولوسوموز اوزو، اوزونه ایناندیغی دورومدا، اوز گله جه یینی تعیین ائتمه ده فعال ایشتیراک ائدیر. میللتیمیز قانون حاکیمییتینی ایسته یه ره ک، اوز گوروشله رینی دیله گه تیریر. میللتیمیز دئموکراتیک تشکیلاتلار، قوروملار و اورقانلارینی یارادماغا چالیشیر.
خورافات دوشونجه له رینین آرادان قالدیریلماسی، یاشاییشدا فعال و اورتاق ایشتیراک، یئنی روانشیناسلیقدان یارارلانما، اینسانین شخصییت و دیرلرینه ، کاراکتئرینه ، وارلیغینا حورمتله یاناشماق.... بیر دئموکراتیک توپلومون پارچالاری دیر
دئموکراسی ایله آنارشی بیر دئییل دیر. بیر دئموکراتیک گونئی آزربایجاندا خانیملار ایله کیشیله ر بارابار ایمکانلارا صاحب اولمالیدیرلار. بئله بیر دئموکراتیک سیستئمده باشقالارینین حاق، حوقوق لارینا حورمتله یاناشیب و اوز اینسانی حوقوق لارینی دا مودافیعه ائده بیلملری قانون چئرچیوه سینده حیاتا کئچیریلیر.
یالنیز و یالنیز بئله بیر دورومدادیر کی، بیزیم میللتیمیز اوز دوولتینی آیدینجاسینا و بیله بیله یاراتدیغی دئموکراتیک بیر دوولت سیستئمی ایله اویقون اولار. بئله بیر حالدا، یارادیلان دوولت آزاد، دئموکراتیک و چوخ گوروشلو اولابیله ر.
گونئی آزربایجان تورک میللتی ده عئین باشقا میللتلر کیمی چئشیدلی طبقه و صینیفلردن تشکیل تاپیبدیر. طبیعی اولاراق، اونلارین آراسیندا دا رقابت موجوددور.
اونلارین اوز دئموکراتیک تشکیلاتلاری اونلاری یونه لتیر. بئله بیر حالدا حاکیم گونئی آزربایجان دوولتی دئموکراتیک و چوخ گوروشلو اولوب، اولکه ده توپلومسال عدالتی ایجرا ائده بیله ر.
بئله بیر سیستئمده بوتون صینیفله ر اوز گلجکله رینی تعیین ائتمه کده ، دئموکراتیک شکیلده دخالتله ری اولمایدیر. گونئی آزربایجاندا بئله بیر دئموکراتیک سیستئمین یارادیلماسی میللتیمیزین آیدینلاشما، چاغداشلانما دیره کله رینده ن بیری حئساب اولابیله ر.
